[Baohothuonghieu.com] Quyền tác giả là một phần quan trọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, đóng vai trò bảo vệ quyền lợi của các tác giả và chủ sở hữu tác phẩm. Thời hạn bảo hộ quyền tác giả không chỉ xác định khoảng thời gian mà tác giả có thể khai thác và hưởng lợi từ tác phẩm của mình, mà còn ảnh hưởng đến việc sử dụng và phát triển các sản phẩm sáng tạo trong xã hội. Việc hiểu rõ về thời hạn bảo hộ quyền tác giả theo quy định của pháp luật Việt Nam sẽ giúp các tác giả, tổ chức và cá nhân nâng cao nhận thức về quyền lợi và trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ tài sản trí tuệ.

Thời hạn bảo hộ quyền tác giả là gì?

Thời hạn bảo hộ quyền tác giả là khoảng thời gian mà tác giả có thể thu được quyền lợi hợp pháp từ việc khai thác tác phẩm của mình. Theo Công ước Berne, thời gian bảo hộ tối thiểu là suốt cuộc đời của tác giả và thêm 50 năm sau khi tác giả qua đời, áp dụng chủ yếu cho các tác phẩm văn học và nghệ thuật.

Tại Việt Nam, quy định về thời hạn bảo hộ quyền tác giả được nêu rõ trong Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009.

Thời hạn bảo hộ quyền tác giả là bao lâu?

Theo Điều 19 của Luật này, quyền tác giả bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản. Các quyền này được quy định cụ thể tại Nghị định 22/2018/NĐ-CP, trong đó nhấn mạnh rằng các quyền tài sản do tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện. Tổ chức hoặc cá nhân muốn khai thác các quyền này phải xin phép và trả tiền nhuận bút hoặc các khoản thù lao khác cho chủ sở hữu.

Căn cứ theo Điều 27 của Luật Sở hữu trí tuệ, thời hạn bảo hộ quyền tác giả được phân loại như sau:

Bảo hộ vô thời hạn:

Quyền nhân thân gắn liền với tác giả không thể chuyển nhượng. Các quyền này bao gồm:

• Quyền đặt tên cho tác phẩm.
• Quyền đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm.
• Quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, ngăn cản việc sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

Bảo hộ có thời hạn:

• Đối với tác phẩm di cảo: 50 năm kể từ ngày đầu tiên công bố.
• Đối với tác phẩm mỹ thuật ứng dụng, nhiếp ảnh, điện ảnh và tác phẩm khuyết danh: 75 năm kể từ khi công bố lần đầu; nếu chưa công bố trong 25 năm kể từ khi hình thành thì thời hạn bảo hộ là 100 năm.
• Đối với các loại hình tác phẩm khác: Bảo hộ suốt cuộc đời tác giả và 50 năm tiếp theo sau khi tác giả qua đời.
• Thời gian tính cho thời hạn bảo hộ sẽ chấm dứt vào lúc 24 giờ ngày 31 tháng 12 của năm cuối cùng trong thời gian bảo hộ theo quy định. Sau khi hết thời hạn bảo hộ, quyền sở hữu tác phẩm sẽ thuộc về công chúng.

Thời hạn bảo hộ quyền tác giả là một yếu tố thiết yếu trong việc bảo vệ các sản phẩm sáng tạo. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, thời gian này được phân chia thành hai loại: bảo hộ vô thời hạn cho quyền nhân thân và bảo hộ có thời hạn cho quyền tài sản. Sự phân chia này không chỉ tạo điều kiện cho các tác giả thu hồi lợi ích từ công sức sáng tạo của mình mà còn đảm bảo rằng sau khi hết thời hạn bảo hộ, các tác phẩm sẽ trở thành tài sản chung của công chúng. Việc nắm vững quy định về thời hạn bảo hộ sẽ giúp các tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện quyền lợi hợp pháp của mình một cách hiệu quả và bền vững.