Giới thiệu: Một trong những điểm mới đột phá và mang tính chiến lược nhất của Dự thảo Luật SHTT sửa đổi 2025 là việc chính thức tạo ra một hành lang pháp lý cho việc “tài chính hóa” tài sản trí tuệ. Những quy định này được kỳ vọng sẽ “mở khóa” giá trị kinh tế khổng lồ của các tài sản vô hình, biến chúng thành nguồn vốn thực sự cho sự phát triển của doanh nghiệp và nền kinh tế.
- Chính thức định nghĩa và ghi nhận “Tài sản trí tuệ”
- Khái niệm mới: Lần đầu tiên, dự thảo đưa ra định nghĩa: “Tài sản trí tuệ là quyền tài sản gắn liền với đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ được pháp luật bảo hộ, có giá trị kinh tế và khả năng khai thác thương mại”.
- Ghi nhận kế toán: Dự thảo yêu cầu “Các quyền sở hữu trí tuệ phải được ghi nhận vào sổ kế toán” và cho phép doanh nghiệp xác định lại giá trị hợp lý của các quyền này vào cuối kỳ báo cáo tài chính. Điều này giúp tài sản trí tuệ được phản ánh đúng giá trị trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp, làm cơ sở cho các giao dịch tài chính.
- Sử dụng quyền SHTT làm tài sản thế chấp để vay vốn Đây là một trong những nội dung được mong chờ nhất, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, đặc biệt là startup và SME, tiếp cận nguồn vốn tín dụng:
- Quy định rõ ràng: Các Điều 46a và 150a mới được bổ sung đã quy định chi tiết về việc thế chấp quyền tác giả, quyền liên quan và quyền sở hữu công nghiệp (trừ chỉ dẫn địa lý) để vay vốn.
- Yêu cầu về hợp đồng: Hợp đồng thế chấp phải được lập thành văn bản và đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền để có hiệu lực đối kháng với bên thứ ba. Hợp đồng phải nêu rõ thông tin về tình trạng bảo hộ và các giao dịch chuyển giao quyền đang thực hiện.
- Chính sách thí điểm về tài chính và ưu đãi thuế Nhà nước sẽ đóng vai trò tiên phong trong việc thúc đẩy thị trường tài chính cho SHTT:
- Thí điểm các chính sách tài chính (Điều 8a): Chính phủ sẽ ban hành các chính sách thí điểm, bao gồm:
- Hỗ trợ hoặc bảo lãnh vay vốn trên cơ sở thế chấp quyền SHTT.
- Sử dụng quyền SHTT để huy động vốn trên thị trường chứng khoán.
- Phát triển sản phẩm bảo hiểm liên quan đến quyền SHTT.
- Xây dựng cơ sở dữ liệu về định giá: Bộ Tài chính và Bộ KH&CN sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về giá các quyền SHTT đã được giao dịch và hướng dẫn phương pháp định giá.
- Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp: Doanh nghiệp sẽ được hưởng mức ưu đãi cao nhất đối với:
- Chi phí tạo ra và xác lập quyền SHTT.
- Thu nhập từ việc khai thác thương mại quyền tác giả, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí và giống cây trồng.
- Thúc đẩy hoạt động SHTT trong Doanh nghiệp Nhà nước (DNNN)
- Dự thảo bổ sung Điều 8b, yêu cầu DNNN phải thiết lập cơ chế đầu tư tạo ra và ứng dụng tài sản trí tuệ. Đặc biệt, DNNN được chủ động dùng quỹ phát triển KH&CN của mình để góp vốn vào các doanh nghiệp khởi nghiệp ứng dụng sáng chế, thiết kế bố trí mà không cần xin phép cơ quan đại diện chủ sở hữu.Tham khảo thêm tại: 3. Dự thảo Luật 20.8 clean
