Nhằm góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người sản xuất và người tiêu dùng, góp phần bảo vệ tài sản trí tuệ kết tinh vào sản phẩm, bảo vệ danh vị cho thương hiệu sản phẩm, rộng mở lối ra cho sản phẩm trong thời kỳ hội nhập phát triển, trong Chương trình hỗ trợ phát triển “Tài sản trí tuệ Việt” năm 2012, Bộ Khoa học & Công nghệ đã đã hỗ trợ làng nghề Đồng Xâm thực hiện dự án “Xây dựng nhãn hiệu tập thể (NHTT) cho làng nghề chạm bạc Đồng Xâm”.
Ảnh minh họa (Internet)
Theo văn bia thì, vào năm 1428, Cụ tổ nghề Nguyễn Kim Lâu vốn là người gốc ở Làng Đồng Xâm, Cụ học được nghề kim hoàn từ châu Bảo Lạch nước Đại Minh, rồi đem nghề về truyền lại cho dân làng. Trong suốt mấy trăm năm qua, người Ðồng Xâm luôn cần mẫn luyện nghề và giữ bí mật nghề. Ðến nay, kỹ thuật chạm bạc gần như không còn là độc quyền của riêng người thợ Ðồng Xâm nữa, nhưng một số thủ pháp kỹ nghệ Đồng Xâm vẫn được bí truyền. Phường chạm bạc từ xưa đã qui định chặt chẽ trong hương ước của làng rằng: “người nào đem bí quyết nghề truyền dạy cho nơi khác, cho người làng khác, hoặc làm đồ giả để lừa người khác, gây sự bất tín thì phải chiụ hình phạt thật nặng như bị đem đánh đòn trước nhà thờ Tổ, hoặc phải xoá tên trong phường chạm bạc”. Vì bản sắc nghề mà xưa nay, Người Đồng Xâm “yêu nghề, thương nghiệp” luôn là như vậy !
Sau gần 600 năm hình thành và phát triển, đến nay chạm bạc đã trở thành một nghề làm giầu làm đẹp cho Đất Đồng Xâm, ăn sâu vào nhịp sống, vào cuộc sống tâm hồn tình cảm của Người Đồng Xâm. Thống kê chưa đầy đủ, đến nay, Làng nghề Đồng Xâm đã có trên 130 tổ hợp sản xuất, thu hút gần 1.800 lao động làm nghề chuyên nghiệp và hàng ngàn lao động thời vụ; thu nhập từ nghề chạm bạc chiếm trên 60% tổng thu nhập của địa phương. Và ngày nay, sản phẩm làng nghề “Chạm bạc Đồng Xâm” đã có mặt ở hầu khắp các địa phương trong nước và nhiều châu lục trên thế giới. Về mặt kỹ nghệ, trong suốt hơn 5 thế kỷ qua, thế hệ nối tiếp thế hệ, “kỹ nghệ làng nghề” Đồng Xâm không ngừng được hoàn thiện và hàng chạm bạc Ðồng Xâm trong chừng mực nào đó đã đạt đến một trình độ kỹ nghệ tinh xảo, điêu luyện để làm nên một thương hiệu nổi tiếng trong ngoài nước. Có thể nói, tài hoa và tính cẩn trọng của nghệ nhân chạm bạc Ðồng Xâm đã có thể đáp ứng được nhu cầu thưởng ngoạn đồ chạm bạc của những khách hàng khó tính và am tường nghệ thuật nhiều nơi trên thế giới. Đó chính là “tài sản trí tuệ” riêng có mà người làm nghề Đồng Xâm bao đời nay đã kết tinh vào sản phẩm. Tuy nhiên, mặt trái của cơ chế thị trường là, “ở đâu có hàng thật thì ở đó nguy cơ có hàng giả và ở đâu có hàng hiệu thì ở đó nguy cơ có hàng nhái”. Lợi dụng uy tín thương hiệu của hàng Đồng Xâm, đó đây, trong ngoài nước lâu nay luôn xuất hiện các mặt hàng nhái Đồng Xâm. Sự trà trộn thật giả và lợi dụng uy tín thương hiệu sản phẩm chạm bạc Đồng Xâm đồng thời đã gây thiệt hại về quyền lợi chính đáng cho cả người sản xuất và người tiêu dùng.
Nhằm góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người sản xuất và người tiêu dùng, góp phần bảo vệ tài sản trí tuệ kết tinh vào sản phẩm, bảo vệ danh vị cho thương hiệu sản phẩm, rộng mở lối ra cho sản phẩm trong thời kỳ hội nhập phát triển, trong Chương trình hỗ trợ phát triển “Tài sản trí tuệ Việt” năm 2012, Bộ Khoa học & Công nghệ đã đã hỗ trợ làng nghề Đồng Xâm thực hiện dự án ‘Xây dựng nhãn hiệu tập thể (NHTT) cho làng nghề chạm bạc Đồng Xâm”. Dự án đã thu hút sự quan tâm đặc biệt và đáp ứng lòng mong mỏi của các nghệ nhân và thợ nghề chạm bạc Đồng Xâm. Thực hiện dự án, một nhãn hiệu tập thể cho làng nghề chạm bạc Đồng Xâm ra đời. Và từ đó, tài sản trí tuệ, danh vị, uy tín thương hiệu làng nghề của “Người Đồng Xâm” sẽ được bảo hộ cũng như quyền lợi chính đáng của khách hàng sẽ được bảo vệ. Bởi, bất cứ sự vi phạm nào trong chế tác và kinh doanh buôn bán hàng mỹ nghệ Đồng Xâm nói riêng nếu xâm phạm nhãn mác, lợi dụng uy tín thương hiệu hay bất cứ hành vi nào vi phạm luật sở hữu trí tuệ đều là hành vi bất hợp pháp và sẽ bị luật pháp Quốc nội và Quốc tế xử lý thích đáng và chính đó sẽ tạo môi trường hành lang thuận lợi cho tiêu thụ sản phẩm, cho làng nghề phát triển.
Sau hơn một năm thực hiện, Dự án đã thực hiện xong các lớp tập huấn nâng cao kiến thức xây dựng và quản lý NHTT cho Tập thể Chi hội mỹ nghệ chạm bạc cùng các nghệ nhân, thợ nghề chạm bạc Đồng Xâm và xây dựng xong mô hình quản lý NHTT cho Chi hội; đã hoàn chỉnh thiết kế Logo cho NHTT và đăng ký Logo bản quyền với Cục Sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học & Công nghệ. Đồng thời, để giúp Làng nghề chạm bạc Đồng Xâm có điều kiện quảng bá sâu rộng hơn nữa sản phẩm chạm bạc ra các thị trường trong nước, Quốc tế, kết hợp xúc tiến hoạt động giao thương, hoạt động mua bán sản phẩm làng nghề qua mạng Internet, Dự án đã xây dựng cho làng nghề một “website động” có đủ tính năng đáp ứng các nhu cầu trên.
Trao đổi về dự án xây dựng NHTT cho làng nghề, Nghệ nhân Nguyễn Văn Ngoan – Chi hội trưởng, Chi hội Làng nghề chạm bạc Đồng Xâm hồ hởi bày tỏ: “Toàn thể các nghệ nhân, các hộ gia đình làm nghề địa phương chúng tôi phấn khởi tin tưởng rằng, sau khi hoàn thành Dự án, NHTT làng nghề chạm bạc Đồng Xâm sẽ trở thành căn cứ pháp lý để bảo hộ quyền lợi hợp pháp cho cả làng nghề và người tiêu dùng trong nước và Quốc tế. Và chính đó sẽ là động lực để các nghệ nhân làng nghề Đồng Xâm chúng tôi yên tâm phấn khởi và tích cực nhiều hơn trong việc giữ vững bản sắc làng nghề cha ông, nâng cao trình độ kỹ nghệ tay nghề, nâng cao sức mạnh thương hiệu sản phẩm cho làng nghề Chạm bạc Đồng Xâm chúng tôi trên thương trường !”.
Về Làng nghề Chạm bạc Đồng Xâm, cận kiến tâm huyết, tâm tư tình cảm của người làm nghề, chúng tôi hiểu, đó đây, nghề và làng nghề truyền thống không chỉ đơn thuần mang mỗi ý nghĩa kinh tế thu nhập. Và, một NHTT làng nghề, vì thế, sẽ góp phần làm cho nghề và người làm nghề ngày thêm gắn quyện hơn.
Sở KH&CN Thái Bình
Theo thaibinhdost.gov.vn
