[Baohothuonghieu.com] Quyền sở hữu công nghiệp là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, được quy định bởi Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Đây là quyền của cá nhân hoặc tổ chức đối với các sản phẩm trí tuệ mà họ đã sáng tạo ra hoặc sở hữu, bao gồm các đối tượng như sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý và bí mật kinh doanh. Quyền sở hữu công nghiệp không chỉ bảo vệ lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu mà còn thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Quyền sở hữu công nghiệp là gì?

Quyền sở hữu công nghiệp là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, được quy định trong Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Theo Điều 4, khoản 4 của luật này, quyền sở hữu công nghiệp được hiểu là quyền của tổ chức và cá nhân đối với các đối tượng như sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý và bí mật kinh doanh mà họ đã sáng tạo hoặc sở hữu.

Một số quan niệm trên thế giới về bản chất thương mại của quyền sở hữu công nghiệp

Ở Hoa Kỳ, mục tiêu của pháp luật về SHTT là bảo đảm một thị trường thịnh vượng, phong phú và cạnh tranh. Do đó, theo cách hiểu cuả người Mỹ, quyền SHTT nói chung và quyền SHCN nói riêng đương nhiên mang bản chất thương mại. Tại EU, những vấn đề liên quan đến quyền SHCN được Toà án Châu Âu xem xét dưới góc độ những quy định pháp luật điều chỉnh sự tự do dịch chuyển hàng hoá và tự do cạnh tranh. Sẽ không được phép thực hiện quyền SHTT và quyền SHCN, nếu nó được thực hiện theo cách phân biệt đối xử tuỳ tiện, hoặc là một rào cản thương mại trá hình. Theo quan điểm này của Toà án Châu Âu, quyền SHCN cũng đương nhiên mang bản chất thương mại.

Theo Luật mẫu về trọng tài thương mại (UNCITRAL), thuật ngữ "thương mại" phải được giải thích theo nghĩa rộng để khái quát hết các vấn đề phát sinh từ tất cả các quan hệ có bản chất thương mại dù có hay không có hợp đồng. Các quan hệ có bản chất thương mại bao gồm (nhưng không bị giới hạn) những giao dịch sau: các giao dịch thương mại để cung cấp hay trao đổi hàng hóa hoặc dịch vụ, …, license, hay chuyển giao quyền SHCN, là giao dịch thương mại.

Theo Hiệp định Thương mại Việt Nam  - Mỹ, khái niệm thương mại được hiểu là tất cả những hoạt động kinh doanh sinh lời, chứ không phải chỉ có hoạt động mua bán hay xuất nhập khẩu thông thường. Khái niệm thương mại ở đây bao hàm cả thương mại hàng hoá, thương mại dịch vụ, thương mại quyền SHTT, đầu tư. Khái niệm hiện đại này tuy là còn mới mẻ đối với Việt Nam, nhưng khá phổ biến trên thế giới và được hầu hết các nước và các tổ chức kinh tế quốc tế thừa nhận, điển hình là Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

Theo quan điểm của WTO, quyền SHTT (bao gồm cả quyền SHCN ) được coi là một bộ phận của thương mại quốc tế, cụ thể là WTO có riêng một Hiệp định về quyền SHTT liên quan đến thương mại (Hiệp định TRIPS). Trong thời gian gần đây, WTO đã giải quyết rất nhiều tranh chấp thương mại liên quan đến quyền SHCN.

Đối tượng quyền sở hữu công nghiệp bao gồm

Đối tượng của quyền sở hữu công nghiệp bao gồm các tài sản trí tuệ như sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, bí mật kinh doanh, nhãn hiệu, tên thương mại và chỉ dẫn địa lý. (Theo Khoản 2 Điều 3 của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, đã được sửa đổi năm 2009 và 2019).

Đặc điểm của quyền sở hữu công nghiệp

Dưới đây là những đặc điểm nổi bật của quyền sở hữu công nghiệp như:

• Đối tượng bảo hộ: Quyền sở hữu công nghiệp bao gồm các tài sản vô hình liên quan đến kết quả hoạt động sáng tạo trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại.
• Quyền và nghĩa vụ: Chủ thể quyền sở hữu công nghiệp có quyền sử dụng, chuyển nhượng và bảo vệ các đối tượng sở hữu của mình, đồng thời có nghĩa vụ tuân thủ các quy định pháp luật liên quan.
• Thủ tục xác lập quyền: Quyền sở hữu công nghiệp thường được xác lập thông qua việc đăng ký và cấp văn bằng bảo hộ từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Đối với một số trường hợp như nhãn hiệu nổi tiếng, quyền này có thể được xác lập dựa trên việc sử dụng thực tế.
• Bảo vệ chống xâm phạm: Quyền sở hữu công nghiệp cho phép chủ thể ngăn chặn các hành vi xâm phạm hoặc cạnh tranh không lành mạnh đối với tài sản trí tuệ của mình.

Quyền sở hữu công nghiệp không chỉ bảo vệ lợi ích hợp pháp của cá nhân và tổ chức mà còn góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Việc hiểu rõ về quyền này là cần thiết để các chủ thể có thể khai thác tối đa giá trị tài sản trí tuệ của mình.

Ví dụ về quyền sở hữu công nghiệp

Quyền sở hữu công nghiệp là quyền của tổ chức, cá nhân đối với các tài sản trí tuệ mà họ đã sáng tạo ra hoặc sở hữu. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể về quyền sở hữu công nghiệp:

Nhãn hiệu

Ví dụ: Nhãn hiệu “Coca-Cola” được bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp, giúp phân biệt sản phẩm nước giải khát của Coca-Cola với các sản phẩm khác trên thị trường.

Sáng chế

Ví dụ: Một công ty phát minh ra một loại thuốc mới và đăng ký bảo hộ sáng chế cho sản phẩm đó. Quyền sở hữu công nghiệp cho phép công ty này độc quyền sản xuất và kinh doanh loại thuốc trong một khoảng thời gian nhất định.

Kiểu dáng công nghiệp

Ví dụ: Thiết kế của một chiếc điện thoại di động mới được đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, giúp ngăn chặn việc sao chép thiết kế đó từ các đối thủ cạnh tranh.

Chỉ dẫn địa lý

Ví dụ: “Nho Ninh Thuận” là chỉ dẫn địa lý bảo vệ nguồn gốc của nho được trồng tại Ninh Thuận, giúp người tiêu dùng nhận diện và đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Bí mật kinh doanh

Ví dụ: Công thức chế biến món ăn đặc trưng của một nhà hàng được coi là bí mật kinh doanh, giúp nhà hàng này duy trì lợi thế cạnh tranh mà không bị sao chép bởi đối thủ.

Những ví dụ này cho thấy sự đa dạng của quyền sở hữu công nghiệp và tầm quan trọng của

Căn cứ xác lập quyền sở hữu công nghiệp

• Sáng chế, thiết kế bố trí, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý: Quyền sở hữu được xác lập thông qua quyết định cấp văn bằng bảo hộ từ cơ quan quản lý nhà nước về quyền sở hữu công nghiệp theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ.
• Nhãn hiệu nổi tiếng: Quyền này được xác lập dựa trên việc sử dụng rộng rãi nhãn hiệu mà không cần đăng ký. Chủ sở hữu phải chứng minh quyền của mình bằng chứng cứ khi giải quyết tranh chấp.
• Tên thương mại: Quyền sở hữu được xác lập dựa trên việc sử dụng hợp pháp tên thương mại trong khu vực và lĩnh vực kinh doanh mà không cần đăng ký.
• Bí mật kinh doanh: Quyền này được xác lập khi thông tin được bảo mật và có được một cách hợp pháp, không cần thực hiện thủ tục đăng ký.
• Quyền chống cạnh tranh không lành mạnh: Quyền này cũng không cần thực hiện thủ tục đăng ký và được xác lập dựa trên thực tiễn hoạt động cạnh tranh.

Việc xác lập quyền sở hữu công nghiệp là rất quan trọng để bảo vệ lợi ích hợp pháp của các tổ chức và cá nhân trong lĩnh vực sáng chế, nhãn hiệu và các đối tượng sở hữu trí tuệ khác. Liên hệ ngay SBLAW để nhận được tư vấn chi tiết hơn về dịch vụ này.

Nội dung hồ sơ đăng ký sở hữu công nghiệp

Hồ sơ đăng ký sở hữu công nghiệp tại Việt Nam bao gồm các tài liệu cần thiết để xác lập quyền sở hữu đối với các đối tượng như sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, và chỉ dẫn địa lý. Dưới đây là các thành phần chính của hồ sơ đăng ký:

Đơn đăng ký:

• Phải có tờ khai theo mẫu quy định.
• Đơn cần được làm bằng tiếng Việt, trừ một số tài liệu có thể sử dụng ngôn ngữ khác nhưng phải kèm bản dịch tiếng Việt.

Tài liệu mô tả đối tượng:

Cung cấp thông tin, tài liệu, mẫu vật thể hiện đối tượng của quyền sở hữu công nghiệp (như bản vẽ, hình ảnh cho kiểu dáng công nghiệp hoặc mô tả chi tiết cho sáng chế).

Giấy ủy quyền (nếu nộp thông qua đại diện):

Nếu người nộp đơn không trực tiếp nộp đơn mà thông qua đại diện, cần có giấy ủy quyền hợp lệ.

Tài liệu chứng minh quyền đăng ký:

Các tài liệu chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền ưu tiên (nếu có), như bản sao đơn đầu tiên đã nộp tại cơ quan khác hoặc giấy chuyển nhượng quyền ưu tiên.

Chứng từ nộp lệ phí:

Cần có chứng từ xác nhận đã nộp lệ phí theo quy định.

Thủ tục nộp đơn xác lập quyền sở hữu công nghiệp

Để xác lập quyền sở hữu công nghiệp, các tổ chức và cá nhân cần thực hiện theo quy trình nộp đơn đăng ký. Dưới đây là các bước và yêu cầu cụ thể:

Đối tượng nộp đơn

• Tổ chức, cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài thường trú tại Việt Nam có thể nộp đơn trực tiếp hoặc thông qua đại diện hợp pháp tại Việt Nam.
• Cá nhân nước ngoài không thường trú và tổ chức, cá nhân nước ngoài không có cơ sở sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam phải nộp đơn thông qua đại diện hợp pháp tại Việt Nam.

Hồ sơ đăng ký

Hồ sơ bao gồm:

• Đơn đăng ký sở hữu công nghiệp (có mẫu đơn và thông tin cần thiết).
• Tài liệu chứng minh quyền đăng ký (nếu có).
• Giấy ủy quyền (nếu nộp qua đại diện).
• Các tài liệu khác để bổ trợ cho đơn.

Quy trình nộp đơn

• Bước 1: Nộp đơn: Đơn được nộp tại Cục Sở hữu trí tuệ hoặc cơ quan quản lý nhà nước về quyền sở hữu công nghiệp.
• Bước 2: Thẩm định hình thức: Đơn sẽ được thẩm định trong vòng một tháng để kiểm tra tính hợp lệ.
• Bước 3: Công bố đơn: Nếu đơn hợp lệ, sẽ được công bố trên Công báo Sở hữu công nghiệp.
• Bước 4: Thẩm định nội dung: Sau khi công bố, đơn sẽ được thẩm định nội dung để xem xét cấp văn bằng bảo hộ.
• Bước 5: Cấp văn bằng bảo hộ: Nếu đáp ứng đủ điều kiện, văn bằng bảo hộ sẽ được cấp và ghi vào Sổ đăng ký quốc gia về sở hữu công nghiệp.

Thời gian xử lý

• Thời gian thẩm định hình thức là khoảng một tháng, thời gian thẩm định nội dung có thể kéo dài hơn tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
• Việc thực hiện đúng quy trình này sẽ giúp các tổ chức và cá nhân bảo vệ quyền lợi của mình trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ.

Trên đây là những thông tin về quyền sở hữu công nghiệp là gì? Thủ tục đăng ký quyền sở hữu công nghiệp. Liên hệ ngay tới SBLAW nếu quý khách có bất cứ thắc mắc hay nhu cầu nào về quyền sở hữu công nghiệp để được tư vấn và hỗ trợ. HOTLINE:  0904340664