Vấn đề vi phạm sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực văn hoá nghệ thuật hiện nay

Tác giả: Bảo hộ thương hiệu 547 lượt xem Đăng ngày 12/12/2022

Trong thời gian qua việc vi phạm sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực văn hoá nghệ thuật nói riêng và việc vi phạm sở hữu trí tuệ trong tất cả các lĩnh vực nói chung đang là vấn đề nhức nhối cần có giải pháp để cải thiện và chấm dứt tình trạng này. Liên quan đến vấn đề trên , Luật sư Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch Công ty Luật TNHH SB Law đã có những chia sẻ như sau. Dưới đây là nội dung chi tiết: 

Câu hỏi 1: Thưa Ông, vi phạm sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực văn hoá nghệ thuật năm vừa qua có nhiều vấn đề nóng. Ông có thể cho biết những vi phạm phổ biến hiện nay theo những hình thức như thế nào ạ?

Trả lời:

Câu chuyện sách bị in lậu, phim mới ra rạp đã bị quay trộm, các sản phẩm âm nhạc vi phạm bản quyền, tranh bị sao chép… trong những năm qua đã không còn là những điều quá mới với các sản phẩm văn hoá Việt Nam. Đơn cử như trên môi trường mạng, chỉ tính riêng lĩnh vực điện ảnh, theo số liệu thống kê có khoảng 200 trang web phim lậu vi phạm bản quyền. Nếu mở rộng ra ở cả lĩnh vực âm nhạc, truyền hình, thời trang, sách… thì đây là những con số không tưởng. Thậm chí các trang web lậu, vi phạm bản quyền trong lĩnh vực văn hoá còn đang lấn át các địa chỉ chính thống và đang mọc lên như “nấm”.

Không chỉ các trang web, thời gian qua thông qua trang mạng xã hội như Facebook, Youtube, TikTok đang nở rộ phong trào làm review (giới thiệu) phim đang gây ra những bức xúc và tổn thất lớn cho các nhà sản xuất. Thông qua việc cắt ghép, chỉnh sửa nhiều bộ phim chỉ mới ra rạp, hay phát sóng trên truyền hình đã được giới thiệu đầy đủ về nội dung. Tuy vậy, chính sách bản quyền của nền tảng video ở Facebook hiện nay vẫn còn sơ khai, lỏng lẻo.

Nguồn video thường được lấy từ những nền tảng khác rồi đăng lại trên Facebook với chiến lược “ai đăng trước là của người đó” tạo điều kiện cho nhiều người kiếm tiền từ vi phạm bản quyền. Với TikTok, sự mập mờ giữa review phim và vi phạm bản quyền cũng tạo lỗ hổng lớn cho nhiều người kiếm tiền từ việc đọc lại toàn bộ nội dung phim. Ngoài kể trước nội dung phim, những nội dung này còn pha thêm những tình huống bên ngoài để tăng sự hấp dẫn nhằm thu hút lượt xem. Điều này có thể dẫn đến hệ lụy như có thể khiến khán giả thất vọng về toàn bộ nội dung phim, gây tổn thất cho nhà sản xuất.

Như vậy có thể thấy việc xâm phạm quyền SHTT tồn tại qua nhiều hình thức khác nhau như: sao chép, đạo nhái, sử dụng không xin phép… gây thiệt hại cho chủ sở hữu và gây ra cả những khó khăn cho các cơ quan quản lý trong lĩnh vực bảo vệ quyền SHTT.

Câu hỏi 2: Đặc biệt việc vi phạm trên không gian số như câu chuyện đánh gậy bản quyền đã gây bức xúc dư luận thời gian qua. Bất cập này xảy ra theo ông là do nguyên nhân nào ạ?

Trả lời:

Nói đến hành vi “vi phạm bản quyền” có nghĩa là nói tới việc vi phạm “Luật sở hữu trí tuệ”. Tuy nhiên, để luật này đi vào cuộc sống, tạo thành “tập quán” như lẽ tự nhiên của xã hội thì không đơn giản, rất khó khăn cả về phía người có quyền và người vi phạm. Bởi lẽ ý thức về vấn đề này vẫn còn mới mẻ, vì trước đó, tồn tại rất lâu dài không ai quan tâm, coi việc sử dụng những tài sản trí tuệ của nhau (giá trị phi vật thể) là chuyện thường tình, đôi khi coi đó là cách đánh giá về giá trị của chính tài sản do mình sáng tạo ra.

Trong xu thế tất yếu của thời đại số, khoảng cách giữa nghệ thuật và công chúng được thu lại gần nhau bởi công nghệ. Chúng ta có thể thưởng thức nghệ thuật với nhiều hình thức, trên nhiều phương tiện khác nhau. Tuy nhiên, trước sự chuyển đổi này, các đơn vị hoạt động nghệ thuật và nghệ sĩ gặp không ít thách thức trong vấn đề vi phạm bản quyền. Nguyên nhân dẫn tới những bật cập trên là do những yếu tố sau:

  • Do điều kiện kinh tế – xã hội, ý thức chấp hành của người sử dụng. Nhiều cá nhân, tổ chức vi phạm pháp luật, không tộn trọng người tạo ra tác phẩm, chủ sở hữu, tất cả đều vì mục tiêu lợi nhuận, sẵn sàng sao chép, xuất bản lậu các tác phẩm văn học, sách giáo khoa, giáo trình… Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng xâm phạm quyền tác giả.
  • Thu nhập bình quân đầu người ở nước ta thấp, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, đặc biệt là những bạn học sinh, sinh viên, thường tìm đến những cuốn sách có giá thành thấp, hay những web xem phim, nghe nhạc lậu, thậm chí là sử dụng những tài khoản ảo… nhằm mục đích không phải trả phí. Điều này đã tạp điều kiện cho các nhân tổ chức vị phạm pháp luật.
  • Việc xử phạt chưa thật sự đủ sức răn đe. Hay nếu có cũng chỉ là phạt hành chính nên việc sao chép vẫn tiếp tục diễn ra.
  • Người tạo ra tác phẩm của mình chưa thực sự quan tâm bảo vệ tác phẩm của mình. Hiện nay rất ít doanh nghiệp có bộ phận chuyên chăm lo về sở hữu trí tuệ, hầu như chưa có doanh nghiệp nào có chiến lược về sở hữu trí tuệ, coi vấn đề sở hữu trí tuệ là bộ phận trong chiến lược phát triển của mình. Tài sản trí tuệ chưa trở thành đối tượng quản lý như quản lý tài sản thông thường. 

Câu hỏi số 3: Chỉ còn chưa đầy 1 tháng nữa, luật sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2022 có hiệu lực. Theo ông việc luật ra đời sẽ khắc phục được những bất cập nào về sở hữu trí tuệ trong tương lĩnh vực văn hoá, nghệ thuật?

Trả lời:

Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2022 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2023 đã bổ sung, sửa đổi nhiều nội dung quan trọng. Trong đó một số điểm mới đáng chú ý nhất trong Luật Sở hữu trí tuệ năm 2022 về quyền tác giả, quyền liên quan, điển hình như:

Về quyền của người biểu diễn, Luật SHTT sửa đổi 2022 quy định:

“1. Người biểu diễn có các quyền nhân thân và các quyền tài sản đối với cuộc biểu diễn theo quy định của Luật này.

Trường hợp người biểu diễn không đồng thời là chủ sở hữu quyền đối với cuộc biểu diễn thì người biểu diễn được hưởng các quyền nhân thân quy định tại khoản 2 Điều này; chủ sở hữu quyền đối với cuộc biểu diễn được hưởng các quyền tài sản quy định tại khoản 3 Điều này.” (khoản 1 Điều 29)

Những điều chỉnh, bổ sung trên là cơ sở pháp lý để thỏa thuận, ký kết với tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan khi khai thác, sử dụng tác phẩm. Điều này giúp các nhà sáng tạo, nhà đầu tư, nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình, người biểu diễn được bảo vệ một cách hiệu quả, minh bạch, công khai, bình đẳng và chính xác; tăng niềm tin của xã hội vào tính nghiêm minh của pháp luật, vào môi trường đầu tư, kinh doanh; tăng hiệu quả vận hành của thị trường văn hoá.

Sửa đổi, bổ sung quy định về “sao chép” tác phẩm 

Theo quy định sửa đổi bổ sung tại khoản 10 Điều 4 Luật SHTT sửa đổi 2022: “Sao chép là việc tạo ra bản sao củatoàn bộ hoặc một phần của tác phẩm hoặc bản ghi âm, ghi hình bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào.”

Với quy định mới này, việc sao chép một phần tác phẩm chính thức được xem là hành vi sao chép, tạo cơ sở pháp lý để khắc phục được những vướng mắc do pháp luật không rõ ràng trong nhiều vụ việc liên quan đến quyền tác giả trước đây.

 

    Gặp Luật Sư Sở Hữu Trí Tuệ Để Được Tư Vấn

    Bảo hộ Thương hiệu - Sáng chế Kiểu dáng - Nhượng quyền - Xử lý vi phạm

    Bài viết cùng chủ đề:

    Ảnh: Luật sư SBLAW tham gia giải quyết tranh chấp nhãn hiệu tại trọng tài
    7 lượt xem 08/05/2025

    Trong thời gian vừa qua, SBLAW đã được khách hàng lựa chọn là luật sư tham gia giải quyết tranh chấp về nhãn hiệu tại một trung tâm trọng tài. Các luật sư SBLAW với việc am hiểu về lĩnh vực sở hữu trí tuệ nói chung và nhãn hiệu nói riêng đã hỗ trợ...

    SBLAW bảo vệ người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án hành chính liên quan tới sở hữu trí tuệ
    67 lượt xem 04/05/2025

    SBLAW bảo vệ người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong vụ án hành chính liên quan tới sở hữu trí tuệ. Trong thời gian gần đây, bên khởi kiện đã khởi kiện ra tòa án hành chính về một quyết định liên quan tới sở hữu trí tuệ, tòa án đã thụ...

    Đăng ký thành công quyền tác giả cho tác phẩm bộ hình thức thể hiện Logo của Công ty TNHH thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu Đại Phúc Lộc Thọ
    460 lượt xem 01/04/2025

    Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh, bảo vệ tài sản trí tuệ chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp khẳng định vị thế và phát triển bền vững. Logo không chỉ là dấu ấn nhận diện thương hiệu mà còn là tài sản vô giá, cần được bảo hộ để tránh nguy...

    Đăng ký quyền tác giả thành công cho tác phẩm phần mềm máy tính Membership 4.0 của công ty cổ phần công nghệ Membee
    353 lượt xem 01/04/2025

    Trong bối cảnh nền kinh tế số ngày càng phát triển và cạnh tranh trở nên khốc liệt, việc bảo vệ tài sản trí tuệ trở thành yếu tố then chốt đối với mọi doanh nghiệp tiên phong. Sự sáng tạo không chỉ là động lực phát triển mà còn là tài sản quý giá...

    SBLAW Đăng Ký Thành Công Bản Quyền Cho “Chuyện Lẩu Cua”
    142 lượt xem 19/03/2025

    Trong suốt hơn hai thập kỷ hoạt động tại Việt Nam, Chris Freund, nhà sáng lập kiêm Tổng Giám đốc của Mekong Capital, không chỉ góp phần thay đổi diện mạo của thị trường đầu tư mà còn ghi dấu ấn với những thương hiệu nổi tiếng như Thế Giới Di Động, Pizza 4P’s, Pharmacity,...

    Album im lặng: Khi nghệ sĩ phải “câm lặng” để đòi quyền bản quyền trong kỷ nguyên AI
    83 lượt xem 27/02/2025

    Tranh cãi về bản quyền trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng gay gắt. Gần đây, hơn 1.000 nghệ sĩ, trong đó có những tên tuổi lớn như Kate Bush và Damon Albarn, đã phát hành một album hoàn toàn im lặng để phản đối kế hoạch của chính phủ Anh...

    Hiệp định về các khía cạnh liên quan đến thương mại của quyền sở hữu trí tuệ (TRIPS)
    168 lượt xem 04/12/2024

    [Baohothuonghieu.com] Hiệp định TRIPS có hiệu lực từ ngày 1/1/1995 là điều ước đa phương toàn diện nhất về sở hữu trí tuệ cho đến thời điểm hiện tại, nằm trong khuôn khổ của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Đến nay, Hiệp định đã có 166 Quốc gia thành viên trên toàn thế...

    Quy định mới về thành lập tòa án chuyên biệt về Sở hữu trí tuệ trong luật Tổ chức Toà án Nhân dân (Sửa đổi)
    171 lượt xem 16/08/2024

    Mới đây, ngày 24 tháng 06 năm 2024, Quốc hội chính thức thông qua Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (“TAND”) (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 01/01/2025. Luật sửa đổi tập trung vào những nội dung lớn như: quy định nội hàm quyền tư pháp (Điều 2); sửa đổi, bổ sung nhiệm...

    Trách nhiệm của các Kols trong việc quảng cáo
    199 lượt xem 19/04/2024

    Một câu chuyện nóng trong những ngày gần đây đó là việc nhiều nghệ sỹ, người có tầm ảnh hưởng quảng cáo cho những sản phẩm kém chất lượng. Bản thân họ đã miệt mài và nghiêm túc trong nhiều năm để gây dựng tên tuổi để nổi tiếng, nhưng khi đã có tên tuổi...

    Ai là chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ đối với văn bản do máy tạo ra?
    138 lượt xem 14/03/2024

    [Baohothuonghieu.com] – Đây là câu hỏi vẫn chưa có câu trả lời chính xác, vì hầu hết pháp luật và quy định trên thế giới vẫn chưa có định nghĩa chính xác về ai sở hữu quyền sở hữu trí tuệ phát sinh từ các tác phẩm do trí tuệ nhân tạo tạo ra. Tại...

    Nghị quyết 57-NQ/TW: Cuộc đua Sở hữu trí tuệ trong kỷ nguyên đổi mới
    388 lượt xem 26/02/2024

    Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, đặt mục tiêu đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Mặc dù Nghị quyết 57 không trực tiếp đề cập đến sở hữu...

    Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ là gì? Lợi ích của bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ
    77 lượt xem 20/02/2024

    [Baohothuonghieu.com] – Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ là một khía cạnh quan trọng trong hệ thống pháp luật, đảm bảo rằng sự sáng tạo và công bằng trong lĩnh vực kinh doanh được bảo tồn và khuyến khích. Bài viết này SBLAW sẽ giúp bạn khám phá ý nghĩa của việc bảo vệ...

    Tài liệu tập huấn về sở hữu trí tuệ
    76 lượt xem 11/01/2024

    Sản phẩm của dự án “Đào tạo, huấn luyện về sở hữu trí tuệ” do Cục Sở hữu trí tuệ chủ trì thực hiện Đối tượng sử dụng: Dành cho cán bộ thuộc các cơ quan thực thi quyền sở hữu trí tuệ Nội dung chính: Chuyên đề 1: Hệ thống pháp luật về thực...

    Thực thi quyền Sở hữu trí tuệ ở Việt Nam
    108 lượt xem 25/10/2023

    [Baohothuonghieu.com] Việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam được thực hiện thông qua nhiều biện pháp khác nhau, nhằm bảo vệ quyền lợi của các chủ thể sở hữu trí tuệ và ngăn chặn các hành vi xâm phạm. Dưới đây là bốn phương thức chính trong việc thực thi quyền...

    Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới WIPO
    73 lượt xem 25/10/2023

    [Baohothuonghieu.com] Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới là một trong những cơ quan chuyên môn quan trọng của Liên Hợp Quốc. Với sự gia tăng của các vấn đề liên quan đến sở hữu trí tuệ trong bối cảnh toàn cầu hóa, vai trò của WIPO càng trở nên thiết yếu trong việc...

    Về nhiệm vụ và quyền hạn của Cục Sở Hữu Trí Tuệ 
    63 lượt xem 15/10/2023

    Về nhiệm vụ và quyền hạn của Cục Sở Hữu Trí Tuệ  Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã ký Quyết định số 2525/QĐ-BKHCN ban hành Điều lệ Tổ chức và hoạt động của Cục Sở hữu trí tuệ. Theo Điều 2 quy định về Nhiệm vụ, quyền hạn, Cục Sở Hữu...

    0904.340.664