Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, đặt mục tiêu đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Mặc dù Nghị quyết 57 không trực tiếp đề cập đến sở hữu trí tuệ (SHTT), nhưng những định hướng về thúc đẩy công nghệ, sáng tạo và chuyển đổi số sẽ tạo nền tảng quan trọng cho việc bảo hộ và khai thác tài sản trí tuệ trong tương lai. Khi các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân ngày càng tập trung vào đổi mới công nghệ, nhu cầu bảo vệ quyền SHTT cũng sẽ gia tăng, kéo theo những thay đổi trong chính sách và thực tiễn quản lý tài sản trí tuệ.

Thách thức bảo vệ tài sản trí tuệ trong kỷ nguyên số

Một trong những mục tiêu quan trọng của bản Nghị quyết là thúc đẩy sự khoa học công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI). Tuy nhiên, sự phát triển và bùng nổ của AI đang đặt ra nhiều thách thức không chỉ đối với những nhà làm luật, mà còn đối với các doanh nghiệp trong việc bảo hộ tài sản trí tuệ.

Một trong những vấn đề lớn nhất là xác định quyền sở hữu đối với sản phẩm do AI tạo ra, khi khung pháp lý hiện nay chưa có quy định rõ ràng. Nguy cơ vi phạm bản quyền cũng ngày càng gia tăng khi AI có thể tổng hợp và tái tạo nội dung dựa trên dữ liệu có sẵn, dẫn đến các tranh chấp pháp lý phức tạp.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng đối mặt với rủi ro bị đánh cắp công nghệ, từ thuật toán, mô hình AI cho đến dữ liệu huấn luyện, khi triển khai trên môi trường số không biên giới. Điều này đòi hỏi các giải pháp bảo vệ chặt chẽ hơn để đảm bảo lợi ích của doanh nghiệp trong cuộc đua công nghệ.

Cơ hội nào cho doanh nghiệp?

Mặc dù có một số thách thức nhất định, nhưng có thể thấy Nghị quyết này đã khởi động một kỷ nguyên mới về khoa học công nghệ.

Một trong những tác động tích cực của Nghị quyết 57 là chính phủ sẽ đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ nghiên cứu và đầu tư vào công nghệ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển và bảo hộ tài sản trí tuệ. Nhà nước sẽ có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới, từ đó tạo ra nhiều sản phẩm, dịch vụ có giá trị sở hữu trí tuệ cao hơn. Bên cạnh đó, chính sách này cũng sẽ hỗ trợ doanh nghiệp có thêm cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp nước ngoài, từ đó tạo thêm nhiều cơ hội việc làm cho người dân Việt Nam.

Những lợi ích này đã và đang hiện hữu trước mắt mỗi doanh nghiệp, bởi những tập đoàn công nghệ lớn tại Việt Nam đã tiên phong đầu tư và phát triển khoa học công nghệ. Với mục tiêu đặt nhà máy phát triển trí tuệ nhân tạo, FPT dự định đào tạo 10.000 kỹ sư trong lĩnh vực bán dẫn, 50.000 kỹ sư trí tuệ nhân tạo và trang bị kiến thức, kỹ năng về AI cho 500.000 kỹ sư công nghệ thông tin.

Như vậy, Nghị quyết 57 là nguồn động lực quan trọng, góp phần giải phóng sức sáng tạo của các doanh nghiệp, kể cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Có thể thấy, Nghị quyết 57 đã mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp trong việc phát triển tài sản trí tuệ, tận dụng đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để nâng cao năng lực cạnh tranh Để tận dụng tốt cơ hội và vượt qua thách thức, doanh nghiệp cần có chiến lược đầu tư và bảo vệ sở hữu trí tuệ bài bản, tận dụng công nghệ để tăng cường bảo mật và quản lý quyền sở hữu, đồng thời chủ động thích nghi với các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ. Cuộc đua sở hữu trí tuệ trong kỷ nguyên đổi mới chỉ mới bắt đầu.