Nên cho phép sao chép bản quyền nhưng phải trả tiền

Tác giả: Bảo hộ thương hiệu 269 lượt xem Đăng ngày 16/10/2021

Vừa qua, thông tin về một nữ sinh viên Trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh bị cảnh cáo do photo tài liệu đã thu hút sự chú ý của nhiều người.

Sự việc này cho thấy vấn đề vi phạm bản quyền đang diễn ra khá phổ biến.

Vi phạm bản quyền diễn ra tràn lan

Hiện tại, tình trạng trên không chỉ diễn ra tại trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh mà còn xuất hiện tại nhiều trường ĐH khác. Để tiết kiệm chi phí, nhiều sinh viên đã hồn nhiên đi mua bản sao chép giáo trình của trường mình được bày bán tại các cửa hàng photo. Vấn đề đặt ra là các trường có quyền sở hữu đối với giáo trình của mình không? Câu trả lời là có, bởi bản quyền không cần đi đăng ký để được thừa nhận mà quyền này sẽ tự động phát sinh kể từ thời điểm tác phẩm được hiện dưới một hình thù nhất định.

Vậy, học sinh, sinh viên của các trường, trong đó có trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh có quyền sao chép giáo trình để học? Theo Khoản a, Điểm 1, Điều 25, Luật Sở hữu trí tuệ quy định về các trường hợp sử dụng tác phẩm không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao trong đó có “Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân”. Quy định này là ngoại lệ mà Việt Nam và nhiều nước khác áp dụng để đảm bảo hài hoà lợi ích xã hội. Và dựa trên quy định này, không ít người cho rằng, việc sao chép tài liệu để học chính là nhằm mục đích nghiên cứu khoa học. Đây là một sự nhầm lẫn bởi “Nghiên cứu khoa học” và “học tập” là hai khái niệm khác nhau – Luật sư Phạm Duy Khương – Công ty Luật SBlaw, Phó Giám đốc Hiệp hội quyền sao chép Việt Nam phân tích.

Trong khi đó, theoi Điều 3, Luật Khoa học Công nghệ 29/2013/QH13: “Nghiên cứu khoa học là hoạt động khám phá, phát hiện, tìm hiểu bản chất, quy luật của sự vật, hiện tượng tự nhiên, xã hội và tư duy; sáng tạo giải pháp nhằm ứng dụng vào thực tiễn”. Nghiên cứu khoa học gồm Nghiên cứu khoa học ứng dụng và nghiên cứu khoa học cơ bản. Do đó, việc học tập bình thường của sinh viên không thể được xem là nghiên cứu khoa học. Tất nhiên, cũng có những trường hợp sinh viên được xem là nghiên cứu khoa học khi thực hiện một đề tài nghiên cứu cụ thể. Khi đó, quyền sao chép sẽ được hình thành.

“Vì vậy, theo tôi, hành vi sao chép tài liệu của sinh viên được xem là vi phạm bản quyền của các trường Đại học. Bên cạnh đó hành vi trao tài liệu cho bạn cũng có thể được xem là hành vi phân phối tác phẩm không được phép theo Khoản 3, Điều 28, Luật SHTT. Do đó, các trường ĐH – với chức năng là một tổ chức nắm tác quyền đối với tác phẩm thông thường được quyền lên tiếng khi tác phẩm của mình bị xâm hại thông qua hình thức gửi thư cảnh báo, yêu cầu viết cam kết không vi phạm. Căn cứ vào lỗi của người vi phạm là cố ý hay vô ý, mức độ vi phạm, lần đầu hay tái phạm, các nhà trường sẽ đưa ra hình thức xử lý phù hợp” – Luật sư Phạm Duy Khương nêu quan điểm.

Phải có giải pháp quản lý việc sao chép

Cũng theo Luật sư Phạm Duy Khương, trở lại với sự việc xảy ra tại ĐH Luật TP Hồ Chí Minh, có thể nói, kiến thức và nhận thức về bản quyền của trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh cần phải được ghi nhận. Song việc cấm sinh viên sao chép chỉ giải pháp tạm thời. Trong khi bảo hộ bản quyền thì đòi hỏi hành động tập thể, của số đông. Có thể nói, trên thực tế, không nước nào trên thế giới cấm được sao chép, mà việc cấm là phản khoa học và không kinh tế, thay vào đó phải đề ra các giải pháp quản lý việc sao chép. Cốt lõi là sao chép phải trả tiền, sao chép thì tiền phải vào túi tác giả, chủ sở hữu. Vì vậy, sao chép cần được khuyến khích. Cách làm có hiệu quả nhất hiện nay là cấp quyền sao chép. Khi phải trả phí quyền sao chép, người sử dụng tài liệu (người đi photo) sẽ được đảm bảo rằng việc sử dụng của họ là trong sạch về mặt pháp luật và không phải đối mặt với nguy cơ có thể khiếu kiện về hành vi xâm phạm bản quyền tác giả. Chủ máy photo một tác phẩm không được phép cũng như một cơ sở in lậu, họ phải chịu trách nhiệm, thậm chí có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu in nhiều tài liệu có tính thương mại.

Cấp quyền sao chép là hình thức được nhiều nước lựa chọn. Các nước thường cho phép sao chép miễn phí 5%-20% tác phẩm, vượt quá số lượng nêu trên phải trả tiền. Việc trả tiền được tính thông qua các tổ chức trung gian, ví dụ như các trường. Đây chính là lý do tại nhiều trường trên thế giới đều đặt máy photocopy trong thư viện phục vụ sinh viên. Sinh viên khi sao chép vượt mức miễn phí sẽ phải trả tiền cho trường và trường sau đó thanh toán tiền lại cho Tổ chức quyền sao chép để phân bổ ngược cho tác giả. Ngoài ra, các trường có thể đóng phí thường niên tính trên đầu từng học sinh để được cấp quyền sao chép tài liệu. Như tại Singapore, chi phí này chỉ bằng giá một cái bánh Mcdonald. Như vậy, học sinh từ nhỏ đã quen với ý thức tôn trọng bản quyền.

Còn tại Việt Nam, khi xảy ra vi phạm bản quyền thì ở một góc độ nào đó, sinh viên cũng là nạn nhân, lỗi một phần thuộc về hệ thống giáo dục khi vấn đề bản quyền đã không được coi trọng tại mọi cấp. Để khắc phục triệt để vấn đề này cần thay đổi tư duy của học sinh từ cấp nhỏ nhất về bản quyền và chìa khoá chính là thông qua việc cấp quyền sao chép.

Theo Luật sư Phạm Duy Khương – anninhthudo.vn

»

    Gặp Luật Sư Sở Hữu Trí Tuệ Để Được Tư Vấn

    Bảo hộ Thương hiệu - Sáng chế Kiểu dáng - Nhượng quyền - Xử lý vi phạm

    Bài viết cùng chủ đề:

    Chúc mừng Ngày Thương hiệu Việt Nam 20/4
    59 lượt xem 20/04/2025

    Ngày Thương hiệu Việt Nam không chỉ là dịp để tôn vinh những thương hiệu đã và đang khẳng định dấu ấn trên thị trường trong nước và quốc tế, mà còn là lời nhắc nhở đầy ý nghĩa về vai trò của sự kiên định, đổi mới và chiến lược dài hạn trong việc...

    SBLaw hưởng ứng Tuần lễ Thương hiệu Quốc gia tại Bắc Ninh
    102 lượt xem 18/04/2025

    HotlineEmailTwitterYoutubeLinkedInFacebookZalo

    Chương trình giới thiệu, giao lưu về bản quyền trong lĩnh vực âm nhạc
    62 lượt xem 17/04/2025

    Ngày 20/04/2025, SBLAW vinh dự được Cục Bản quyền tác giả – Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch – mời tham dự Chương trình giới thiệu, giao lưu về bản quyền trong lĩnh vực âm nhạc, tổ chức tại không gian sân khấu phố đi bộ Nguyễn Huệ – Ngô Đức Kế, Quận...

    Hội thảo “Pháp lý sở hữu trí tuệ: Bảo vệ quyền, phòng tránh, xử lý xâm phạm cho doanh nghiệp”
    58 lượt xem 16/04/2025

    Ngày 13/05/2025, Câu lạc bộ Giám đốc Pháp chế Doanh nghiệp đã tổ chức Hội thảo pháp lý với chủ đề “Sở hữu trí tuệ – Bảo vệ quyền, phòng tránh & xử lý xâm phạm cho doanh nghiệp”, nhằm cung cấp cho cộng đồng doanh nghiệp những kiến thức chuyên sâu và giải pháp...

    SBLAW tham dự chương trình “Hưởng ứng Tuần lễ Thương hiệu Quốc gia chào mừng Ngày Thương hiệu Việt Nam 20/4 năm 2025”
    64 lượt xem 15/04/2025

    Ngày 15/04/2025, với tư cách là một trong Top 10 đại diện sở hữu công nghiệp hàng đầu tại Việt Nam, SBLAW vinh dự tham dự Chương trình “Hưởng ứng Tuần lễ Thương hiệu Quốc gia” do Ủy ban Nhân dân và Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh tổ chức, nhân dịp kỷ niệm Ngày...

    Lòng tự hào dân tộc của người trẻ qua câu chuyện thương hiệu nước ngoài
    103 lượt xem 28/03/2025

    Luật sư Nguyễn Thanh Hà, chủ tịch SBLAW có phần trả lời phóng viên Thanh Mai, Trung tâm Phát thanh, Đài Phát thanh Truyền hình Hà Nội. Nội dung về LÒNG TỰ HÀO DÂN TỘC CỦA NGƯỜI TRẺ QUA CÂU CHUYỆN THƯƠNG HIỆU NƯỚC NGOÀI. Câu hỏi: Trách nhiệm của doanh nghiệp nước ngoài đến...

    CẬP NHẬT QUY TRÌNH THÔNG BÁO THẨM ĐỊNH MỚI TỪ CỤC SỞ HỮU TRÍ TUỆ
    46 lượt xem 16/02/2025

    Ngày 15/02/2025, SBLAW, với vai trò là đại diện sở hữu công nghiệp, đã nhận được hàng loạt email từ Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT) liên quan đến tiến trình thẩm định các đơn đăng ký. Theo đó, chủ sở hữu có thể truy cập trang web tra cứu của Cục SHTT, nhập mã...

    Tọa đàm: Bảo vệ bản quyền trong môi trường số
    84 lượt xem 10/12/2024

    Ngày 6/12/2024, Luật sư Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch công ty luật SBLAW tham dự toạ đàm Bảo vệ bản quyền trông môi trường số trên sóng truyền hình VTV2. Mời quý khách theo dõi nội dung chi tiết trong video dưới đây. Luật sư Nguyễn Thanh Hà nhấn mạnh rằng việc xâm phạm...

    SBLAW họp trực tuyến với G&W PARTNERS LLP
    39 lượt xem 14/10/2024

    Chiều ngày 08 tháng 10 năm 2024, SBLAW đã có cuộc họp trực tuyến với ông Daniel Xinhua Wang, Giám đốc điều hành của hãng luật G&W PARTNERS để trao đổi về triển vọng hợp tác trong tương lai. Về G&W Partners LLP Được thành lập vào năm 1999, G&W Partners LLP là một trong...

    Có nên thừa nhận thuốc lá điện tử?
    31 lượt xem 06/05/2024

    [Baohothuonghieu.com] Hiện nay, thuốc lá điện tử vẫn là vấn đề gây nhiều tranh cãi về tác hại của nó. Mới đây, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, chủ tịch công ty luật SBLAW trả lời VTV về vấn đề Có nên thừa nhận thuốc lá điện tử? Hiện Việt Nam đã có quy định gì...

    Xử lý hàng giả hàng nhái bảo vệ người tiêu dùng
    157 lượt xem 26/04/2024

    [Baohothuonghieu.com] – Trong thời đại của sự phát triển công nghệ và thị trường mở, việc sản xuất và phân phối hàng giả hàng nhái đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng đối với người tiêu dùng trên khắp thế giới. Những sản phẩm kém chất lượng không chỉ đe dọa sức khỏe mà...

    Thông báo lịch nghỉ tết cổ truyền 2024
    16 lượt xem 26/01/2024

    Nhân dịp năm mới Giáp Thìn 2024, chúng tôi xin gửi đến quý vị lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công. Chân thành cảm ơn sự ủng hộ và hợp tác mà quý vị đã dành cho chúng tôi trong suốt thời gian qua. Nhằm tạo điều kiện cho mọi người có thời...

    Lùm xùm xoay quanh vấn đề bản quyền tác giả của nhóm MTV
    54 lượt xem 24/01/2024

    Chủ đề về việc xâm phạm bản quyền tác giả là một vấn đề quan trọng trong thời đại kỹ thuật số ngày nay, khi mà việc chia sẻ thông tin và nội dung trực tuyến ngày càng trở nên phổ biến. Xâm phạm bản quyền tác giả đặt ra những thách thức đối với...

    SBLAW bảo hộ thương hiệu thành công cho Dược phẩm Anh Mỹ
    55 lượt xem 22/01/2024

    [Baohothuonghieu.com] – Bài viết này sẽ mô tả quá trình SBLaw hỗ trợ ANHMY PHARMA thành công đăng ký nhãn hiệu và bảo hộ thương hiệu. Với sự chuyên nghiệp trong việc cung cấp các dịch vụ pháp lý, SBLaw chứng tỏ là một đối tác đáng tin cậy của các doanh nghiệp trong việc...

    Công ty luật SBLAW thông báo thay đổi logo mới
    18 lượt xem 26/12/2023

    SB LAW xin vui mừng tuyên bố, kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2024, SB LAW sẽ bắt đầu sử dụng logo mới đánh dấu một cột mốc mới, bắt kịp xu thế thị trường sau một chặng đường hơn 15 năm cung cấp dịch vụ pháp lý và không ngừng phát triển. →...

    Đại diện SBLAW tham sự diễn đàn kinh tế Việt Nam – Nhật Bản 2023
    14 lượt xem 18/12/2023

    Ngày ngày 16 tháng 12 năm 2023, tại khách sạn New Otani Tokyo, bà Trần Mỹ Linh, Giám đốc Phát triển của SBLAW, đã tham gia tích cực trong Diễn đàn Kinh tế Việt Nam – Nhật Bản 2023. Sự kiện quan trọng này được tổ chức dưới sự hợp tác chặt chẽ giữa Bộ...

    0904.340.664