SBLAW lược dịch tài liệu về bản quyền trên wipo.int để Quý khách hàng tham khảo:
1) Ai sở hữu bản quyền đối với một tác phẩm? Nếu tôi sáng tạo ra một tác phẩm khi tôi đang làm việc cho người khác thì ai sẽ là chủ sở hữu tác phẩm đó?
Chủ sở hữu đầu tiên của bản quyền tác phẩm nói chung là người sáng tạo hoặc tác giả ban đầu của tác phẩm. Tuy nhiên, có một số ngoại lệ cho quy tắc này. Ở một số quốc gia, ví dụ, quyền kinh tế đối với tác phẩm có bản quyền ban đầu thuộc về người / tổ chức sử dụng người sáng tạo. Ở các quốc gia khác, các quyền kinh tế được coi là tự động được giao hoặc chuyển giao cho người sử dụng lao động. Liên hệ với văn phòng IP quốc gia của bạn để tìm hiểu thêm về tình hình quốc gia cụ thể mà bạn quan tâm.
2) Tôi có cần ủy quyền để sử dụng một tác phẩm được bảo vệ bản quyền không?
Nói chung, bạn luôn cần ủy quyền (điều này có thể ở dạng cấp phép hoặc chuyển nhượng quyền) trước khi sử dụng một tác phẩm được bảo vệ. Đối với một số mục đích sử dụng nhất định, ủy quyền có thể đến từ một tổ chức quản lý tập thể thay vì trực tiếp từ chủ sở hữu phù hợp, ví dụ: ủy quyền sử dụng một bài hát tại buổi hòa nhạc công cộng.Bạn có thể được phép sử dụng một tác phẩm được bảo vệ mà không cần bất kỳ loại ủy quyền nào trong hai trường hợp:- Hạn chế và ngoại lệ có thể tồn tại ở cấp quốc gia, cho phép bạn sử dụng công việc.- Các tác phẩm đôi khi cũng có thể được công bố công khai theo các điều kiện hoặc giấy phép cụ thể cho phép sử dụng nhất định. Khi sử dụng các tác phẩm đó, phải chú ý đến các điều kiện cụ thể của giấy phép để xác định chính xác những gì được và không được phép bởi chủ sở hữu quyền. Có một số giấy phép như vậy được sử dụng phổ biến, ví dụ: giấy phép Creative Commons, Giấy phép MIT, Giấy phép Mozzilla Public và nhiều loại khác. Nếu bạn nghi ngờ, luôn luôn nên nói chuyện với một luật sư về sở hữu trí tuệ.
3) Tôi có thể xác định và liên lạc với chủ sở hữu bản quyền của một tác phẩm?
Vì hầu hết các quốc gia không áp đặt bất kỳ thủ tục nào đối với việc cung cấp bảo vệ bản quyền, việc định vị chủ sở hữu quyền của tác phẩm đôi khi có thể khó khăn. Tìm chủ sở hữu quyền của một tác phẩm cụ thể trong lãnh thổ thường có thể nếu bạn liên hệ: tác giả hoặc nhà xuất bản hoặc tác phẩm, tổ chức quản lý tập thể, cơ quan đăng ký tác phẩm địa phương hoặc văn phòng bản quyền quốc gia. Các tổ chức như vậy có thể có cơ sở dữ liệu chứa thông tin có giá trị về quyền sở hữu các tác phẩm có bản quyền. Các tổ chức quản lý tập thể cũng có thể hỗ trợ bạn trong việc xin phép từ chủ sở hữu quyền của tác phẩm. Bạn có thể sử dụng cơ sở dữ liệu trực tuyến được cung cấp bởi Cẩm nang thu thập xã hội (một dự án chung của WIPO và Baker & McKenzie) để giúp bạn theo dõi tổ chức quản lý tập thể có liên quan.
4) Những hạn chế và ngoại lệ đối với bản quyền là gì?
Trong một số trường hợp, có thể sử dụng các tác phẩm không thuộc phạm vi công cộng mà không cần yêu cầu ủy quyền hoặc trả thù lao cho tác giả hoặc chủ sở hữu quyền. Điều này có thể xảy ra nếu việc sử dụng như vậy được bao phủ bởi các hạn chế và ngoại lệ trong luật pháp quốc gia. Ví dụ về các hạn chế và ngoại lệ bao gồm:- báo giá tác phẩm;- việc sử dụng tin tức trong ngày; hoặc là- việc tạo các định dạng có thể truy cập cho người khuyết tật.
5) Sử dụng công bằng là gì?
Các hệ thống pháp lý khác nhau có nghĩa là trong một số hệ thống, một danh sách rõ ràng về các hạn chế và ngoại lệ đối với bản quyền được cung cấp, trong khi ở các hệ thống khác, bạn chỉ có thể tìm thấy một điều khoản chung. Các điều khoản chung như đó được gọi là các điều khoản sử dụng công bằng và các điều khoản giao dịch công bằng .
6) Một tác phẩm trong phạm vi công cộng nghĩa là gì?
Khi một tác phẩm được cho là thuộc phạm vi công cộng (còn được gọi là phạm vi cộng đồng), điều đó có nghĩa là tác phẩm không còn có chủ sở hữu đúng (về quyền kinh tế). Điều này thường là do thời hạn bảo vệ bản quyền đã hết hạn. Ví dụ, các quyền kinh tế đối với bài thơ nổi tiếng Odyssey, do Homer viết, đã mất hiệu lực và tác phẩm có thể được sử dụng hoặc khai thác mà không cần phải xin phép hoặc trả thù lao cho chủ sở hữu quyền. Ở một số quốc gia, các tác giả cũng có thể tự nguyện đưa các tác phẩm của họ vào phạm vi công cộng thông qua một thủ tục được gọi là từ bỏ tự nguyện.
7) Tôi có thể sử dụng các tác phẩm miễn phí trên Internet không?
Một hiểu lầm phổ biến là các tác phẩm được xuất bản trên Internet, bao gồm cả trên các nền tảng truyền thông xã hội, thuộc phạm vi công cộng và do đó có thể được sử dụng rộng rãi bởi bất kỳ ai mà không có sự cho phép của chủ sở hữu quyền. Bất kỳ tác phẩm nào được bảo vệ bởi bản quyền hoặc quyền liên quan – từ các tác phẩm âm nhạc, đến các sản phẩm đa phương tiện, bài báo và sản phẩm nghe nhìn – mà thời gian bảo hộ chưa hết hạn, đều được bảo vệ bất kể chúng được xuất bản trên giấy hay trực tuyến. Trong mỗi trường hợp, bạn nên tìm kiếm sự cho phép của chủ sở hữu quyền trước khi sử dụng. Một số trang web có giấy phép chung có thể miễn cho bạn yêu cầu ủy quyền trực tiếp cho một số mục đích sử dụng. Các giấy phép như vậy có thể chỉ cho phép một số sử dụng nhất định, ví dụ như một số sử dụng phi thương mại. Trong thực tế, liên quan đến một văn bản có sẵn công khai trên blog hoặc trang web chẳng hạn, bạn không được sử dụng văn bản trừ khi:- mục đích sử dụng đó được bảo vệ bởi giấy phép chung được cấp thông qua trang web đó;- việc sử dụng được bảo vệ bởi một giới hạn bản quyền hoặc ngoại lệ; hoặc là bạn đã có được ủy quyền cho việc sử dụng đó. Tương tự, ủy quyền là bắt buộc nếu doanh nghiệp vừa và nhỏ của bạn tham gia xuất bản hoặc tạo các tác phẩm có bản quyền, bản ghi âm, buổi phát sóng hoặc biểu diễn thông qua trang web của bạn.
8) Quyền liên quan là gì?
Các quyền liên quan hoặc lân cận là một tập hợp các quyền về loại bản quyền riêng biệt được trao cho một số người hoặc cơ quan nhất định giúp cung cấp các tác phẩm cho công chúng. Những người hưởng lợi của các quyền liên quan trong các cơ quan lập pháp quốc gia thường là người biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi âm và tổ chức phát sóng. Các điều khoản cũng có thể đề cập đến các quyền được trao cho người hoặc cơ quan, những người sản xuất tác phẩm, trong khi không đủ điều kiện là tác phẩm theo hệ thống bản quyền của một số quốc gia, có đủ khả năng sáng tạo hoặc kỹ năng tổ chức và kỹ thuật để chứng minh sự công nhận thông qua quyền tương tự như bản quyền. Một số luật quy định rõ rằng việc thực thi các quyền liên quan sẽ không còn nguyên vẹn và không ảnh hưởng đến việc bảo vệ bản quyền.
