[Baohothuonghieu.com] Mặc dù đã có nhiều thay đổi tích cực, vấn đề bản quyền âm nhạc vẫn là một chủ đề gây tranh cãi trong ngành công nghiệp âm nhạc. Những vụ việc vi phạm bản quyền và việc sử dụng trái phép ca khúc vẫn thường xuyên được đề cập. Gần đây, tại một hội thảo về bản quyền âm nhạc do Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) tổ chức, nhiều vấn đề đã được bàn luận, trong đó có việc "bán đứt" tác phẩm.

Tranh cãi bản quyền mãi không dứt ở nhạc Việt

Mới đây, vụ tranh chấp bản quyền giữa Đỗ Hiếu và Noo Phước Thịnh đã thu hút sự chú ý của dư luận. Nhạc sĩ Đỗ Hiếu đã thông báo cấm Noo Phước Thịnh biểu diễn 8 bài hit gắn liền với tên tuổi của mình do không gia hạn hợp đồng sau khi hết thời gian sử dụng. Sự việc này một lần nữa làm nổi bật những khúc mắc giữa nhạc sĩ và ca sĩ trong lĩnh vực âm nhạc.

Nhạc sĩ và ca sĩ đã có những cuộc tranh cãi qua lại. Cả hai bên đã đăng tải nhiều bài viết được cho là "đá đểu" nhau trên trang cá nhân. Gần đây, Noo Phước Thịnh đã lên tiếng khẳng định rằng anh không hát chùa. Mỗi khi được yêu cầu biểu diễn các ca khúc, anh đều yêu cầu đơn vị tổ chức xin phép từ VCPMC - Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc. Noo Phước Thịnh cũng cho biết Đỗ Hiếu từng nhận tiền từ VCPMC cho những lần anh biểu diễn 8 bài hát đó.

Mặc dù sự việc tạm lắng xuống, nhưng nó lại làm dấy lên những câu hỏi trong lòng khán giả về vấn đề tác quyền, đặc biệt là lý do vì sao vấn đề này vẫn chưa được giải quyết triệt để sau nhiều năm.

Trước đó, vào năm 2022, Ngọc Mai cũng bị Xesi (tên thật Trần Hải Yến) tố cáo về việc hát ca khúc “Túy âm” tại một số sự kiện mà chưa xin phép. Ngọc Mai đã phản bác rằng Xesi chưa hiểu rõ luật và khẳng định cô luôn xin phép VCPMC trước khi biểu diễn. Cô cũng thừa nhận đã nhầm lẫn Masew là tác giả nên liên hệ với anh thay vì Xesi.

Tình hình không dừng lại ở đó khi Xesi tiếp tục đăng tải bài viết dài để phản bác Ngọc Mai. Cô cho biết sau khi làm việc với VCPMC vào ngày 25/12/2022, thông tin duy nhất mà cô nhận được là ngày đóng phí tác quyền cho một sự kiện, trong khi các sự kiện khác vẫn chưa có thông tin nào.

Ngoài ra, Tăng Duy Tân cũng gặp phải tình trạng xâm phạm bản quyền khi bản hit “Bên trên tầng lầu” của anh bị nhiều ca sĩ khác thể hiện mà không xin phép. Quản lý của Tăng Duy Tân đã phải lên tiếng yêu cầu tôn trọng quyền tác giả, chỉ ra rằng một số chương trình và nghệ sĩ đã "mượn" bài hát của anh mà không thông báo gì.

Đình Dũng cũng từng bức xúc khi Đan Trường sử dụng ca khúc “Từng yêu” mà không có sự đồng ý. Quản lý của Đan Trường cho biết ê-kíp đã xin phép ca sĩ Phan Duy Anh trước khi cover bài hát này. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ Đan Trường chỉ xin phép để cover chứ không phải để biểu diễn kiếm tiền như Đình Dũng cáo buộc. Cuối cùng, Đan Trường đã xin lỗi và thừa nhận thiếu sót trong việc bảo vệ bản quyền, quyết định gỡ bỏ bản cover “Từng yêu” và ngừng biểu diễn bài hát này.

Bản quyền âm nhạc - câu chuyện chưa có hồi kết

Hội thảo này nhằm mục đích trao đổi và chia sẻ thông tin liên quan đến sở hữu trí tuệ nói chung và quyền tác giả trong lĩnh vực âm nhạc nói riêng, đặc biệt là trên nền tảng kỹ thuật số. Tại đây, các đại diện từ nhiều tổ chức và cá nhân đã cùng nhau thảo luận để làm rõ hơn các vấn đề liên quan đến tác phẩm và quyền tác giả âm nhạc, bao gồm cả ý nghĩa và rủi ro tiềm ẩn của việc bán đứt tác phẩm đối với quyền lợi của nhạc sĩ và chủ sở hữu quyền tác giả.

Ông Đinh Trung Cẩn, Tổng Giám đốc VCPMC, nhấn mạnh rằng các nhạc sĩ cần có hợp đồng pháp lý rõ ràng khi làm việc với ca sĩ để tránh tranh chấp và giảm thiểu rủi ro. Ông cũng cho biết rằng mối quan hệ giữa ca sĩ và nhạc sĩ thường dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau, nhưng điều này có thể dẫn đến những lỗ hổng pháp lý nghiêm trọng.

Ngoài ra, ông Mai Thanh Huy, chuyên viên pháp chế của VCPMC, cho biết tổ chức này đã khởi kiện hơn 40 vụ liên quan đến tranh chấp bản quyền, trong đó nhiều vụ xuất phát từ những thỏa thuận miệng hoặc không rõ ràng. Những trường hợp này cho thấy tầm quan trọng của việc có hợp đồng rõ ràng để bảo vệ quyền lợi của tác giả.

Ông Benjamin NG từ CISAC cũng chỉ ra rằng sự phổ biến của các điều khoản "bán đứt" đang đặt ra thách thức cho người sáng tạo. Ông khuyến nghị rằng các tác giả nên thương lượng hợp đồng một cách cẩn thận để bảo vệ quyền lợi của mình.

Tóm lại, việc đăng ký bản quyền âm nhạc không chỉ là một thủ tục pháp lý cần thiết mà còn là một yếu tố quan trọng giúp bảo vệ tài sản trí tuệ của người sáng tạo. Sự hiểu biết về các quy định pháp luật và việc thiết lập hợp đồng rõ ràng sẽ giúp giảm thiểu tranh chấp và bảo vệ quyền lợi cho tất cả các bên liên quan trong ngành công nghiệp âm nhạc.

Nguồn: vcpmc.org