Sản xuất, buôn bán, tiêu thụ sữa bột giả sẽ chịu chế tài gì?

Tác giả: Bảo hộ thương hiệu 448 lượt xem Đăng ngày 19/04/2025

Bộ Công an vừa triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán, tiêu thụ sữa bột giả quy mô lớn trên địa bàn Hà Nội, luật sư Nguyễn Thị Ngọc Hà, Giám đốc khối tư vấn luật SBLAW đã dành cho bản tin Vnews – Thông tấn xã bài trả lời phỏng vấn xoay quay vấn đề nêu trên:

Câu 1: Thưa luật sư, hành vi sản xuất và phân phối sữa giả trong vụ việc này có thể bị xử lý theo những tội danh nào theo quy định của Bộ luật Hình sự hiện hành?

Trả lời:

Hành vi sản xuất và phân phối sữa giả trong vụ việc này có thể bị xử lý theo Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm quy định tại Điều 193 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) như sau:

“1. Người nào sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm.

  1. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Tái phạm nguy hiểm;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

đ) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

e) Buôn bán qua biên giới;

g) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

h) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

i) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

k) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:

a) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

b) Thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;

c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;

d) Làm chết người;

đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Thu lợi bất chính 1.500.000.000 đồng trở lên;

b) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên;

c) Làm chết 02 người trở lên;C1000-24T-4G-LC1000-48FP-4G-LC1000-24T-4X-L

d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:

a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng;

b) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c, e, g, h, i và k khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 6.000.000.000 đồng;

c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 6.000.000.000 đồng đến 9.000.000.000 đồng;

d) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này, thì bị phạt tiền từ 9.000.000.000 đồng đến 18.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm;

đ) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;

e) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm”.

Như vậy, tùy theo mức độ nghiêm trọng, hậu quả của hành vi buôn bán sữa giả mà đối tượng vi phạm sẽ bị xử lý theo các mức độ khác nhau. Trong đó, mức hình phạt cao nhất đối với tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm đối với:

– Pháp nhân thương mại: bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn. Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

– Cá nhân: tù chung thân.

Câu 2: Trong trường hợp người tiêu dùng đã sử dụng sản phẩm sữa giả và bị ảnh hưởng đến sức khỏe, họ có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại hay khởi kiện doanh nghiệp không? Quy trình sẽ như thế nào?

Trả lời:

Trong trường hợp người tiêu dùng đã sử dụng sản phẩm sữa giả và bị ảnh hưởng đến sức khoẻ, họ hoàn toàn có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại hay khởi kiện doanh nghiệp căn cứ theo:

  • Điều 608 Bộ luật Dân sự 2015: quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sản phẩm không bảo đảm an toàn gây ra.
  • Điều 11 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 quy định người tiêu dùng có quyền yêu cầu trực tiếp hoặc bằng văn bản tới các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xử lý vi phạm theo pháp luật.
  • Điều 6 Luật An toàn thực phẩm 2010 quy định về trách nhiệm như sau: “Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường và khắc phục hậu quả theo quy định của pháp luật”

Theo đó, người tiêu dùng có thể thực hiện quyền khởi kiện hoặc yêu cầu bồi thường qua các phương thức sau:

  • Gửi khiếu nại trực tiếp tới doanh nghiệp: Người tiêu dùng có quyền yêu cầu doanh nghiệp giải thích và bồi thường thiệt hại theo thỏa thuận hoặc theo mức độ thiệt hại thực tế. Nếu doanh nghiệp không giải quyết, có thể chuyển sang các bước sau.
  • Gửi đơn tố cáo đến cơ quan quản lý nhà nước: Cụ thể như:
  • Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) (Điều 75 Luật bảo vệ người tiêu dùng và luật tố cáo);
  • Công an kinh tế, nếu có dấu hiệu hình sự;
  • Hội bảo vệ người tiêu dùng các cấp.
  • Khởi kiện ra Tòa án dân sự yêu cầu bồi thường thiệt hại: Người tiêu dùng hoặc người đại diện (nếu tổn hại đến sức khỏe nặng, tử vong…) có thể khởi kiện ra Tòa án nơi bị đơn cư trú hoặc có trụ sở.

Hồ sơ cần có: Bằng chứng về việc sử dụng sản phẩm (hóa đơn, hộp/lọ sản phẩm, hình ảnh…); Kết luận y tế chứng minh thiệt hại sức khỏe; Bằng chứng mối liên hệ nhân quả giữa việc sử dụng sản phẩm và tổn hại sức khỏe

Câu 3: Việc để lọt các sản phẩm sữa giả quy mô lớn như vậy ra thị trường đặt ra vấn đề gì trong công tác quản lý hiện nay?

Trả lời:

Hành lang pháp lý về phòng, chống hàng giả đã tương đối đầy đủ, song thực tiễn vẫn còn nhiều lỗ hổng. Cụ thể, từ Nghị định 98/2020/NĐ-CP với quy định cụ thể về xử phạt hành chính, đến Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) với các điều 192, 193, 194 về tội sản xuất và buôn bán hàng giả, cùng nhiều luật chuyên ngành như Luật An toàn thực phẩm, Luật Quảng cáo, Luật Thương mại… đều đã thiết lập khung pháp lý để kiểm soát chất lượng sản phẩm, ghi nhãn, công bố tiêu chuẩn và xử lý hành vi gian lận.

Tuy nhiên, trên thực tế, việc áp dụng các quy định này vẫn tồn tại không ít bất cập. Một trong những điểm đáng lo ngại là cơ chế tự công bố sản phẩm theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP đang bị lạm dụng.

Với nhiều nhóm thực phẩm chức năng, doanh nghiệp chỉ cần nộp hồ sơ là có thể đưa sản phẩm ra thị trường mà không trải qua thẩm định hay kiểm nghiệm độc lập. Nếu không có khâu hậu kiểm nghiêm túc, điều này dễ dẫn tới tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng được “hợp pháp hóa” bằng giấy tờ đầy đủ.

Chế tài xử phạt hành chính hiện nay cũng chưa thực sự đủ sức răn đe. Mức phạt vài trăm triệu đồng là quá nhỏ so với lợi nhuận khổng lồ từ việc buôn bán hàng giả – vốn có thể lên đến hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.

Một điểm nóng khác là quản lý hoạt động phân phối và quảng cáo trên môi trường trực tuyến. Nhiều sản phẩm giả mạo, quảng cáo sai sự thật vẫn xuất hiện tràn lan trên các nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử, nhưng chưa có quy định đủ mạnh buộc các nền tảng này phải gỡ bỏ nội dung vi phạm, ngăn chặn tái quảng cáo hoặc chịu trách nhiệm liên đới khi tiếp tay cho hành vi vi phạm.

Cuối cùng, việc quản lý sản phẩm, doanh nghiệp vi phạm và phản ánh từ người tiêu dùng hiện chưa được số hóa hoặc kết nối đồng bộ, khiến việc phát hiện bất thường, xử lý vi phạm và phản ứng liên thông giữa các cơ quan chức năng gặp nhiều trở ngại.

Câu 4: Từ góc độ pháp lý, theo ông/bà, cần bổ sung hoặc sửa đổi những quy định nào trong luật để ngăn chặn hiệu quả các hành vi sản xuất hàng giả, đặc biệt là thực phẩm và sản phẩm chăm sóc sức khỏe?

Trả lời:

Từ góc độ pháp lý, để ngăn chặn hiệu quả tình trạng sản xuất, buôn bán hàng giả – đặc biệt là các sản phẩm liên quan trực tiếp đến sức khỏe như thực phẩm chức năng, sữa dinh dưỡng, dược phẩm, mỹ phẩm – tôi cho rằng cần xem xét sửa đổi và bổ sung một số quy định pháp luật trên các phương diện sau:

Đầu tiên, cần rà soát, sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP (về quản lý an toàn thực phẩm). Nghị định 15 hiện quy định cơ chế tự công bố chất lượng đối với thực phẩm bổ sung, dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp lợi dụng để hợp thức hóa hàng giả, hàng nhái.

Cần sửa đổi theo hướng: Chuyển sang hình thức đăng ký công bố có kiểm soát đối với các nhóm thực phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe (ví dụ: thực phẩm cho trẻ em, người bệnh…); Tăng cường hậu kiểm bắt buộc thay vì chỉ kiểm tra khi có phản ánh. Bổ sung quy định về trách nhiệm liên đới của nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử.

Nhiều sản phẩm sữa giả, thực phẩm chức năng giả được quảng cáo và tiêu thụ công khai qua mạng xã hội, livestream, sàn thương mại điện tử. Do đó cần bổ sung trong Luật Giao dịch điện tử, Luật An toàn thực phẩm hoặc Luật Bảo vệ người tiêu dùng:

  • Ràng buộc trách nhiệm của nền tảng số trong việc gỡ bỏ, ngăn chặn quảng cáo sai sự thật;
  • Xử lý trách nhiệm pháp lý của KOLs, người nổi tiếng nếu quảng bá sản phẩm giả, không rõ nguồn gốc.

Bên cạnh đó, sửa đổi Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Luật mới đã được Quốc hội thông qua năm 2023 (có hiệu lực từ 1/7/2024), tuy nhiên vẫn cần: Cụ thể hóa quyền khởi kiện tập thể khi có nhiều người bị hại bởi cùng một sản phẩm; Đơn giản hóa quy trình khiếu nại – tố cáo để người tiêu dùng dễ tiếp cận công lý hơn.

    Gặp Luật Sư Sở Hữu Trí Tuệ Để Được Tư Vấn

    Bảo hộ Thương hiệu - Sáng chế Kiểu dáng - Nhượng quyền - Xử lý vi phạm

    Bài viết cùng chủ đề:

    Chỉ thị 13/CT-TTg ngày 17/5/2025: Tăng cường đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả – Quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả!
    15 lượt xem 30/05/2025

    Trong bối cảnh tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn biến phức tạp, với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025, yêu cầu các cấp, ngành tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi...

    Tội sản xuất, buôn bán hàng giả và một số tội danh liên quan dưới góc nhìn pháp lý Hình sự: Nhận diện – Phân tích – Xử lý
    16 lượt xem 30/05/2025

    Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường không ngừng mở rộng, nhu cầu tiêu dùng của người dân ngày càng đa dạng và gia tăng. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động thương mại là sự xuất hiện ngày càng tinh vi và phức tạp của các hành vi...

    Khung pháp lý điều chỉnh các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả và lừa dối khách hàng: Thực trạng và khuyến nghị
    14 lượt xem 30/05/2025

    Thị trường tiêu dùng hiện nay đang chứng kiến sự gia tăng đáng báo động của các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng và lừa dối khách hàng thông qua quảng cáo sai lệch. Nhiều cá nhân, tổ chức đã lợi dụng mạng xã hội, sự tin tưởng vào...

    Xử lý vi phạm Quyền Sở hữu trí tuệ theo pháp luật Việt Nam hiện hành
    40 lượt xem 28/05/2025

    Trong thời đại mà tài sản trí tuệ là “chìa khóa vàng’’ của tăng trưởng bền vững, quyền sở hữu trí tuệ trở thành nền tảng sống còn để doanh nghiệp khẳng định vị thế và bảo vệ thành quả đổi mới. Song song đó, tình trạng vi phạm quyền SHTT vẫn gia tăng với...

    Hải quan: Tuyến phòng thủ biên giới trong đấu tranh xử lý vi phạm sở hữu trí tuệ
    37 lượt xem 28/05/2025

    Trong bối cảnh toàn cầu hóa và thương mại quốc tế phát triển mạnh mẽ, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) trở thành một vấn nạn nhức nhối, gây thiệt hại nghiêm trọng cho các doanh nghiệp, người tiêu dùng và nền kinh tế quốc gia. Từ hàng hóa giả mạo nhãn hiệu,...

    Toàn cảnh hệ thống thực thi và giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam: Bức tường pháp lý và bài toán chiến lược cho doanh nghiệp
    45 lượt xem 28/05/2025

    Trong bối cảnh toàn cầu hóa và nền kinh tế tri thức ngày càng phát triển, quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) trở thành một tài sản cốt lõi của doanh nghiệp và cá nhân sáng tạo. Ở đó, việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) không còn là “cuộc chiến pháp lý...

    Xử lý tên miền xâm phạm nhãn hiệu
    108 lượt xem 17/05/2025

    Câu hỏi: Chúng tôi là công ty Trung Quốc, đã đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc và sở hữu các tên miền quốc tế có đuôi .com và tên miền đuôi.cn tại Trung Quốc. Tuy nhiên, tại Việt Nam chúng tôi chưa đăng ký nhãn hiệu, nhưng đã thành lập công ty tại Hải...

    Tìm luật sư giải quyết tranh chấp nhãn hiệu
    180 lượt xem 11/05/2025

    Nếu nhà đầu tư và chủ sở hữu nhãn hiệu muốn tìm luật sư giải quyết tranh chấp nhãn hiệu tại Việt Nam và quốc tế, vui lòng liên hệ với các luật sư của SBLAW.  Với gần 20 năm kinh nghiệm tư vấn và hỗ trợ hàng ngàn khách hàng trong và ngoài nước,...

    Chùm ảnh: Luật sư SBLAW tham gia giải quyết tranh chấp về sở hữu trí tuệ tại tòa án.
    159 lượt xem 08/05/2025

    Các luật sư SBLAW với khả năng am hiểu và có thực tiễn về giải quyết tranh chấp sở hữu trí tuệ, đã được các bên lựa chọn làm nguyên đơn và bị đơn trong các phiên tòa dân sự và kinh doanh thương mại. Các luật sư chúng tôi cũng là luật sư trong...

    Chùm ảnh: Luật sư SBLAW tham gia phiên họp giải quyết tranh chấp sở hữu trí tuệ tại trọng tài VIAC
    123 lượt xem 08/05/2025

    Ngoài việc giải quyết tranh chấp sở hữu trí tuệ tại tòa án, các luật sư SBLAW còn được khách hàng lựa chọn làm luật sư trong các phiên họp giải quyết tranh chấp về sở hữu trí tuệ tại Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam. Luật sư Nguyễn Thanh Hà và luật...

    Luật sư SBLAW giải quyết tranh chấp sở hữu trí tuệ tại trọng tài quốc tế
    183 lượt xem 04/05/2025

    Trong giời gian gần đây, SBLAW đã được các bên trong vụ tranh chấp sở hữu trí tuệ chọn làm luật sư và người đại diện theo ủy quyền tham gia giải quyết tranh chấp tại các cơ quan trọng tài. Bằng kinh nghiệm của mình, các luật sư SBLAW đã tham gia tích cực...

    Luật sư SBLAW tham dự giải quyết tranh chấp sở hữu trí tuệ tại tòa án
    93 lượt xem 04/05/2025

    Các luật su của SBLAW được các khách hàng tín nhiệm cử làm luật sư của nguyên đơn và bị đơn tham gia các phiên tòa dân sự, kinh tế và thương mại để giải quyết các tranh chấp về sở hữu trí tuệ. Các tranh chấp về sở hữu trí tuệ mà các luật...

    SBLAW tư vấn xử lý vi phạm sở hữu trí tuệ: Tranh Chấp Bản Quyền Phần Mềm – Yếu Tố Chứng Minh Quyền Sở Hữu và Hành Vi Vi Phạm
    106 lượt xem 02/05/2025

    (Baohothuonghieu.com) Bối Cảnh vụ việc (Tên của các bên liên quan đến vụ việc đã được SBLAW lược bỏ do đã ký thỏa thuận bảo mật): Một doanh nghiệp (sau đây gọi là “Bên Bị”) nhận được thông báo từ phía luật sư đại diện cho một công ty phần mềm (sau đây gọi là...

    Quy trình thủ tục xử lý vi phạm nhãn hiệu
    932 lượt xem 01/05/2025

    Thực trạng vi phạm nhãn hiệu tại Việt Nam hiện nay như thế nào? Theo quy định của pháp luật, có những hình thức xử lý gì với các hành vi vi phạm nhãn hiệu? Quy trình xử lý được thực hiện như thế nào? Dưới đây Công ty luật SBLAW trình bày các phương...

    Tòa án: ‘Nhựa Bình Minh và Bình Minh Việt không gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng’
    220 lượt xem 25/04/2025

    SBLAW xin trân trọng trích dẫn lại bài viết trên báo Tuổi Trẻ Online của tác giả Tuyết Mai về chủ đề Tòa án: ‘Nhựa Bình Minh và Bình Minh Việt không gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng’. Kính mời Quý độc giả theo dõi nội dung bài viết dưới đây: Ngày 25-4, TAND...

    Đã đến lúc sửa đổi Luật để gắn trách nhiệm của các Kols trong hoạt động quảng cáo.
    422 lượt xem 19/04/2025

    Một câu chuyện nóng trong những ngày gần đây đó là việc nhiều nghệ sỹ, người có tầm ảnh hưởng quảng cáo cho những sản phẩm kém chất lượng. Bản thân họ đã miệt mài và nghiêm túc trong nhiều năm để gây dựng tên tuổi để nổi tiếng, nhưng khi đã có tên tuổi...

    0904.340.664