SBLAW giới thiệu nội dung hỏi đáp về Hoạt động hoà giải và trọng tài về sở hữu trí tuệ của WIPO.

Trung tâm Trọng tài và Hòa giải WIPO là gì?

Trung tâm Trọng tài và Hòa giải WIPO được thành lập năm 1994 và là một bộ phận thuộc Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới WIPO tại Geneva, Thụy Sĩ. Mục đích Trung tâm được lập ra nhằm cung cấp các dịch vụ trọng tài, hòa giải và xác định các chuyên gia trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp thương mại giữa các doanh nghiệp tư nhân liên quan đến lĩnh vực sở hữu trí tuệ. WIPO cung cấp các thủ tục giải quyết tranh chấp là lựa chọn thay thế cho hình thức tranh tụng tại Tòa án -  điều này cũng giúp họ tiếp cận được thêm các tranh chấp thương mại khác.

WIPO là tổ chức quốc tế, độc lập và trung lập, được hỗ trợ bởi các chuyên gia bên ngoài trong giải quyết tranh chấp quốc tế và sở hữu trí tuệ.

Trung tâm Trọng tài và Hòa giải WIPO cung cấp những thủ tục giải quyết tranh chấp nào?

- Hòa giải: Là một thủ tục không bắt buộc, trong đó Hòa giải viên là người đóng vai trò trung gian, hỗ trợ các bên đạt được thỏa thuận giải quyết tranh chấp (Tùy theo thỏa thuận của các bên, khi không thống nhất giải quyết được, các bên có thể lựa chọn hòa giải bằng trọng tài, trọng tài rút gọn hoặc theo quyết định của chuyên gia)

- Trọng tài: Là một thủ tục trung gian trong đó các tranh chấp được đệ trình cho một hoặc nhiều trọng tài viên – người sẽ đưa ra các quyết định ràng buộc liên quan đến tranh chấp (Tùy thuộc vào thỏa thuận các bên, các bên có thể lựa chọn hòa giải hoặc quyết định của chuyên gia trước khi sử dụng hình thức trọng tài)

- Trọng tài rút gọn: Là một thủ tục trọng tài được tiến hành trong thời gian ngắn với chi phí được cắt giảm (Tùy thuộc vào thỏa thuận các bên, các bên có thể lựa chọn hòa giải hoặc quyết định của chuyên gia trước khi sử dụng trọng tài rút gọn)

- Quyết định của chuyên gia: Là thủ tục trong đó tranh chấp hoặc sự khác biệt giữa các bên được gửi cho 1 hoặc nhiều chuyên gia – người sẽ ra quyết định về vấn đề liên quan đến các bên. Quyết định này mang tính ràng buộc, trừ khi các bên có thỏa thuận khác (Tùy thuộc vào thỏa thuận các bên, quyết định của chuyên gia có thể được tiến hành sau hòa giải hoặc trước thủ tục trọng tài (rút gọn))

Trung tâm cung cấp dịch vụ giải quyết những vụ việc nào?

Để tạo thuận lợi cho việc giải quyết các tranh chấp về sở hữu trí tuệ, Trung tâm trọng tài và hòa giải WIPO sẽ:

- Giúp các bên trình tranh chấp hiện có giải quyết theo thủ tục WIPO trong trường hợp các bên chưa đồng ý về điều khoản WIPO trước đó.

- Hỗ trợ trong việc lựa chọn hòa giải viên, trọng tài viên và chuyên gia dựa trên hệ thống dữ liệu của Trung tâm với hơn 1000 thành viên với kinh nghiệm trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp liên quan đến sở hữu trí tuệ

- Ra mức phí của bên trung gian sau khi tham khảo ý kiến các bên và bên trung gian, đồng thời quản lý các khía cạnh tài chính trong vụ kiện

- Liên lạc với các bên và bên trung gian để tối ưu giao tiếp và đảm bảo hiệu quả

- Trường hợp các bên muốn, Trung tâm sẽ sắp xếp thêm các dịch vụ hỗ trợ cuộc họp khác như phòng điều trần hay phòng họp kín. Các phòng này sẽ được cung cấp miễn phí khi thủ tục được tiến hành tại WIPO Geneva. Trung tâm có thể yêu cầu khoản phí cho các dịch vụ khác. Khoản phí này sẽ tách biệt với chi phí quản lý của WIPO.

WIPO eADR: Để hỗ trợ trong việc cung cấp các thủ tục tố tụng hiệu quả về thời gian và chi phí, Trung tâm cung cấp dịch vụ WIPO eADR tùy theo sự lựa chọn của các bên. WIPO eADR cho phép truy cập qua website của Trung tâm để nộp, lưu trữ và truy xuất an toàn các vụ việc được ghi tại hồ sơ điện tử bởi các bên, bên trung gian và Trung tâm từ bất kì đâu trên thế giới. WIPO eADR cũng hỗ trợ quản lý vụ việc trong tiến trình WIPO bằng cách cung cấp cái nhìn tổng quan về vụ việc, theo dõi thời gian và thông tin tài chính bên cạnh hồ sơ online.

Trong khi WIPO eADR được cung cấp sẵn cho các bên tham gia thủ tục WIPO thì trong một số trường hợp nhất định, Trung tâm cũng cho phép các bên sử dụng tiện ích này dù chúng không nằm trong thủ tục WIPO. Ví dụ Trung tâm đã cung cấp một phiên bản điều chỉnh của WIPO eADR để sử dụng trong thủ tục xét xử giải America Cup lần thứ 32 – cuộc thi du thuyền quốc tế bắt đầu từ năm 2004, kết thúc trong vòng đua cuối cùng tại Valencia, Tây Ban Nha mùa hè năm 2007.

Trung tâm cung cấp những dịch vụ nào khác?

Bên cạnh vai trò quản lý các tranh chấp theo thủ tục WIPO, Trung tâm còn cung cấp các dịch vụ khác như:

- Hỗ trợ soạn thảo các điều khoản hợp đồng cho việc trình tranh chấp giải quyết theo thủ tục WIPO

- Phát triển các thủ tục giải quyết tranh chấp được thiết kế riêng cho các trường hợp thương mại cụ thể hoặc tùy thuộc vào đặc điểm ngành

- Cung cấp chương trình đào tạo cho hòa giải viên và trọng tài viên, cũng như các hội nghị về giải quyết tranh chấp sở hữu trí tuệ

- Dịch vụ văn phòng tốt, tạo điều kiện cho các bên thảo luận việc gửi một tranh chấp cụ thể theo thủ tục WIPO

Các thủ tục giải quyết tranh chấp của WIPO được tiến hành như thế nào?

Mỗi thủ tục ADR do Trung tâm cung cấp được thực hiện theo các quy tắc sau: Quy tắc hòa giải WIPO, quy tắc trọng tài WIPO, Quy tắc trọng tài rút gọn WIPO và quy tắc xác định chuyên gia WIPO

- Các quy tắc này được sử dụng bằng nhiều thứ tiếng, kết hợp với sự phát triển mới nhất trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp và có thể được áp dụng trong bất kỳ hệ thống pháp luật nào trên thế giới

Ai có thể sử dụng thủ tục giải quyết tranh chấp của WIPO và tại đâu?

Các thủ tục này mở với tất cả cá nhân và pháp nhân, không quan trọng quốc tịch hay nơi cư trú. Các thủ tục này có thể được tiến hành tại bất kì đâu trên thế giới, bằng bất kỳ ngôn ngữ và luật do các bên lựa chọn. Thông qua thành viên của Liên đoàn các tổ chức Trọng tài thương mại quốc tế (IFCAI) và một số thỏa thuận hợp tác, Trung tâm có thể hỗ trợ các bên tổ chức phòng họp khi phiên điều trần không diễn ra tại Geneva.

Các thủ tục giải quyết tranh chấp của WIPO có thể được tiến hành với loại tranh chấp nào?

Quy tắc điều chỉnh thủ tục giải quyết tranh chấp của WIPO có các đặc điểm phù hợp cho các tranh chấp liên quan đến sở hữu trí tuệ, như thỏa thuận cấp phép hoặc các hình thức giao dịch khác liên quan đến bằng sáng chế, nhãn hiệu, bản quyền hoặc bí quyết. Tuy nhiên, Quy tắc trên có thể được sử dụng để giải quyết cả các tranh chấp thương mại, bao gồm cả các tranh chấp không liên quan đến sở hữu trí tuệ.

Tại sao bạn nên sử dụng thủ tục giải quyết tranh chấp của WIPO?

Thủ tục giải quyết tranh chấp của WIPO bao gồm:

- Một thủ tục riêng lẻ duy nhất (đối lập với hoạt động Tòa án tại một số quốc gia khác nhau) mà trong trường hợp cần trọng tài thì kết quả đó sẽ là cuối cùng và có hiệu lực trên mọi quốc gia.

- Tiết kiệm thời gian và chi phí

- Quyền tự do của các bên trong việc lựa chọn luật áp dụng, thủ tục và ngôn ngữ tố tụng hiện hành

-  Tính trung lập liên quan đến pháp luật, ngôn ngữ và thể chế văn hóa của các bên

- Khả năng được đại diện bởi hòa giải viên, trọng tài viên và chuyên gia có năng lực chuyên môn cao

- Bảo mật nghiêm ngặt

- Các nguyên tắc hiện đại phù hợp với các đặc điểm của sở hữu trí tuệ

Các tranh chấp xử lý theo thủ tục giải quyết tranh chấp của WIPO như thế nào?

Đối với các tranh chấp xảy ra trong tương lai, các bên có thể thêm một điều khoản trong hợp đồng quy định trường hợp xảy ra tranh chấp sẽ được áp dụng giải quyết theo một trong các thủ tục WIPO. Đối với các tranh chấp hiện có, các bên có thể ký kết thỏa thuận trình quy định về tham chiếu tranh chấp

Trung tâm đã thiết lập mẫu điều khoản hợp đồng và mẫu thỏa thuận đệ trình bằng nhiều ngôn ngữ

Trong trường hợp cụ thể, Trung tâm có thể hỗ trợ các bên điều chỉnh mẫu điều khoản sao cho phù hợp với quan hệ hợp đồng. Trung tâm cũng có thể hỗ trợ các bên soạn thảo điều khoản hợp đồng liên quan đến tình huống thương mại cụ thể như trường hợp một số công ty thường vướng vào các tranh chấp về chồng lấn quyền sở hữu trí tuệ. Do phạm vi thương mại chung của bộ Quy tắc WIPO, các điều khoản của WIPO cũng phù hợp để đưa vào hợp đồng và sử dụng trong các tranh chấp không liên quan đến sở hữu trí tuệ.

Trung tâm có kinh nghiệm gì trong việc xử lý các vụ việc?

WIPO đã giúp khách hàng giải quyết với vô số tình huống pháp lý khác nhau, điều này giúp Trung tâm có cái nhìn tổng quát trong việc giải quyết các vụ việc

Trọng tài viên, hòa giải viên và các chuyên gia là ai?

Các bên có thể tự chỉ định trọng tài viên, hòa giải viên và chuyên gia, hoặc do WIPO lựa chọn. WIPO hiện nắm giữ danh sách các trọng tài viên, hòa giải viên và chuyên gia, bao gồm thông tin chi tiết về trình độ và kinh nghiệm của họ. Những người này đại diện cho các tình huống khác nhau trong mọi lĩnh vực liên quan đến sở hữu trí tuệ và giải quyết tranh chấp. Danh sách các thành viên này hiện vẫn đang được tiếp tục mở rộng, hiện tại đã bao gồm hơn 1000 thành viên đến từ 70 quốc gia khác nhau.

Chi phí giải quyết tranh chấp tại WIPO?

WIPO hoạt động trên cơ sở phi lợi nhuận. Đối với mỗi thủ tục, Trung tâm sẽ thu  phí cho Trung tâm và trọng tài viên, hòa giải viên và chuyên gia, mức phí dựa trên biểu phí trên cơ sở số tiền tranh chấp. WIPO tin rằng giải quyết tranh chấp hiệu quả phải dựa trên mức giá hợp lý.

Trung tâm còn cung cấp dịch vụ gì bên cạnh các thủ tục giải quyết tranh chấp?

WIPO thường xuyên tổ chức các hội thảo và hội nghị với chủ đề giải quyết tranh chấp sở hữu trí tuệ. Những sự kiện này thường được tổ chức tại Geneva và dành cho bất kỳ ai quan tâm

Làm thế nào để liên hệ với Trung tâm?

Để nhận tư vấn, thông tin và các ấn phẩm, như Hướng dẫn về thủ tục WIPO, Nguyên tắc của WIPO (pdf), Điều khoản hợp đồng và thỏa thuận đệ trình của WIPO, xin vui lòng liên hệ theo cách thức sau:

34, chemin des Colombettes

1211 Geneva 20

Thụy Sỹ

Điện thoại: (41-22) 338 8247

Fax: (41-22) 740 3700

E-Mail: arbiter.mail@wipo.in

SBLAW lược dịch nội dung trên từ website của Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới.

https://www.wipo.int/amc/en/center/faq/